Çevrimdışı
El Kaide’yle IŞİD arasındaki rekabet ABD için ne anlama geliyor?
James Phillips
IŞİD, içinden çıktığı El Kaide örgütünün güçlü bir rakibi oldu. Bu örgütün liderleri, Suriye ve küresel İslamcı devrimin geleceği konularında güç mücadelesine girerek El Kaide’den kopan yeni nesil İslamcı militanları temsil ediyorlar.
Her iki grubun da nihai hedefi aynı: Şeriat’ın (İslam Hukuku) radikal bir şekilde uygulandığı küresel bir halifelik kurmak. Ama bunlar, en iyi strateji ve taktiğin ne olduğu ve bu halifeliği tesis etmek için küresel cihada kimin liderlik edeceği hususlarında ihtilaf içinde.
El Kaide bugün, Usame Bin Ladin döneminkinden oldukça farklı bir örgüttür. Artık örgüt daha adem-i merkeziyetçi ve yaygındır. Onun genişlemesi, kısmen diğer Sünni İslamcı aşırı grupları içine almasıyla oldu.
Bu gruplardan birine Ürdün’de doğan, Filistinli bir İslamcı radikal Ebu Musab El Zerkavi liderlik ediyordu. Zerkavi, 1979 Sovyet işgali sonrasında Sovyetler ve Afgan komünistlere karşı savaşmak üzere Afganistan’a akın eden tahminen 25.000 kadar yabancı Müslüman’dan biriydi. Zerkavi, Usame Bin Ladin’in yakın bir arkadaşı olmasına rağmen Irak’ta El Kaide’nin lideri olarak tanındığı 2004’e kadar resmi olarak El Kaide’ye katılmamıştı,
Zerkavi, 2006’da ABD hava saldırısında öldü. Ardından, Iraklı Sünnilerin çoğunun El Kaide’nin vahşi taktiklerine isyan etmesiyle örgütü de ABD liderliğindeki terörle mücadele seferberliği sonucu büyük ölçüde yok edildi. Ama bu grup, ABD askerlerinin 2011’de çekilmesi sonrasında Irak’a geri geldi. ABD askerlerinin yokluğu, örgüt üzerindeki baskıları kaldırmıştı. Bu arada Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin Şii hakimiyetindeki hükümeti de Sünni Iraklıları dışladı, bu da bunların çoğunun IŞİD’i ehven-i şer olarak görmelerini sağladı.
2011’de Suriye’de iç savaş patlak vermesi de Irak’ta El Kaide’ye, başarısız bir devlette oluşan boşluğu doldurma fırsatı verdi. Örgüt, ismini IŞİD diye değiştirerek operasyonlarını Suriye’ye uzattı. O, kendisini azınlık Nusayri hakimiyetindeki laik diktatörlük Esad rejimine karşı Suriye’deki Sünni Arap çoğunluğun savunucusu diye ilan etti.
IŞİD’in aşırı hırslı lideri Ebubekir El Bağdadi, önceki El Kaide liderlerinden daha fazla dini yeterliğe sahip olduğunu iddia eden bir Iraklıdır. O, Muhammed peygamberin soyundan geldiğini iddia ediyor. Kendisini de onun halifesi ilan etti. O, aynı zamanda kendisini Usame Bin Ladin’in gerçek halefi olarak görüyor. Bu yüzden, Bin Ladin’in başvekili Eymen El Zevahiri’nin IŞİD’in liderliğini üstlenme çabalarına da karşı çıkmıştı.
IŞİD’in Suriye’ye el atması, El Kaide’nin Suriye’deki resmi kolu El Nusra Cephesi’yle (Zafer Cephesi) ihtilafa yol açtı. Nisan 2013’te IŞİD lideri Bağdadi, tek taraflı olarak El Nusra ile birleştiklerini açıkladı. Ama El Nusra, Zevahiri’nin de desteğiyle birleşme iddiasını yalanladı.
Suriye’de İslamcı devrimin liderliği üzerindeki rekabet, iki grup arasında şiddetli çatışmalara yol açtı. Bu iç çatışmalar binlerce militanın ölmesine yol açtı.
El Kaide Şubat 2014’te IŞİD’le bağını kopardı. El Kaide, Bağdadi’nin son derece acımasız ve vahşi taktiklerinin örgütün imajını zedelemesi ve çok sayıda Müslüman’ı örgütten uzaklaştırmasından korkuyor.
IŞİD de kendi adına, El Kaide’nin Bin Ladin’in yolundan saptığını iddia ediyor. IŞİD’in, Zevahiri liderliğindeki El Kaide çekirdek grubuna karşı birkaç önemli avantajı var.
Zevahiri’nin Afganistan-Pakistan sınırında ücra aşiret topraklarında saklandığı sanılırken IŞİD, Arap Orta Doğusu’nun göbeğinde Maryland büyüklüğünde bir toprağı kontrol ediyor. Bu durum onun petrol kaynaklarına ulaşmasına ve büyük savaş ganimetleri elde etmesine yol açtı ve onu tarihteki en zengin terör örgütü yaptı.
Irak ve Suriye’de iç savaşların giderek artan mezhepçi yapısı da eleman bulma açısından IŞİD’e büyük bir ihsan oldu, bu durum onun Arap ülkelerinin çoğuyla Avrupa, Asya ve Batı’dan Sünni militanlar devşirmesine yardımcı oldu. Genç nesil İslamcı militanlar esrarengiz IŞİD lideri Bağdadi’yi asık suratlı ve yaşlı Zevahiri’den çok daha cazip buluyor. Ve IŞİD, genç Müslümanlar tarafından yaygın olarak kullanılan çeşitli medya platformlarında gelişmiş propaganda vasıtalarıyla çarpıcı videolar yayımlayarak Bağdadi’nin cazibesini açık bir şekilde arttırıyor.
Bu durum, Suriye ve Irak’a akan tahmini 15.000 yabancı savaşçıdan aslan payını IŞİD’in almasına yol açtı. Afganistan’da Sovyetlere karşı savaştan neşet eden El Kaide de Suriye’deki savaşta El Nusra koluna yabancı savaşçı göndermek için kendi yolunu kullandı. O aynı zamanda, ABD yetkilileri tarafından Horasan grubu olarak adlandırılan, eleman bulma konusunda tecrübeli bir grup militanını yerleştirdi. Bu grup, kendi memleketlerinde terörist faaliyetlerde bulunmaları için Suriye’de yabancı savaşçılar bulmaya çalışıyor.
Sonuçta El Kaide ve IŞİD, küresel İslamcı devrim için eleman bulma, finans ve liderlik için giderek artan bir oranda rekabet içinde.
İyi haber, bu güç mücadelesinin muhtemelen her ikisine de zarar verecek olması.
Kötü haber ise, bu rekabetin, Batılı hedeflere karşı en şaşaalı terör saldırısını hangisinin gerçekleştirebileceğini göstermek için bir yarışa yol açma ihtimali. Üstelik Suriye bir terörist yatağı olarak ortaya çıktı ki, bu da Amerika Birleşik Devletleri için 11 Eylül öncesinde Afganistan’dakinden daha büyük bir potansiyel tehdit teşkil ediyor.
Kaynak: Dailysignal.com
Dünya Bülteni için çeviren: Arif Kaya
IŞİD, içinden çıktığı El Kaide örgütünün güçlü bir rakibi oldu. Bu örgütün liderleri, Suriye ve küresel İslamcı devrimin geleceği konularında güç mücadelesine girerek El Kaide’den kopan yeni nesil İslamcı militanları temsil ediyorlar.
Her iki grubun da nihai hedefi aynı: Şeriat’ın (İslam Hukuku) radikal bir şekilde uygulandığı küresel bir halifelik kurmak. Ama bunlar, en iyi strateji ve taktiğin ne olduğu ve bu halifeliği tesis etmek için küresel cihada kimin liderlik edeceği hususlarında ihtilaf içinde.
El Kaide bugün, Usame Bin Ladin döneminkinden oldukça farklı bir örgüttür. Artık örgüt daha adem-i merkeziyetçi ve yaygındır. Onun genişlemesi, kısmen diğer Sünni İslamcı aşırı grupları içine almasıyla oldu.
Bu gruplardan birine Ürdün’de doğan, Filistinli bir İslamcı radikal Ebu Musab El Zerkavi liderlik ediyordu. Zerkavi, 1979 Sovyet işgali sonrasında Sovyetler ve Afgan komünistlere karşı savaşmak üzere Afganistan’a akın eden tahminen 25.000 kadar yabancı Müslüman’dan biriydi. Zerkavi, Usame Bin Ladin’in yakın bir arkadaşı olmasına rağmen Irak’ta El Kaide’nin lideri olarak tanındığı 2004’e kadar resmi olarak El Kaide’ye katılmamıştı,
Zerkavi, 2006’da ABD hava saldırısında öldü. Ardından, Iraklı Sünnilerin çoğunun El Kaide’nin vahşi taktiklerine isyan etmesiyle örgütü de ABD liderliğindeki terörle mücadele seferberliği sonucu büyük ölçüde yok edildi. Ama bu grup, ABD askerlerinin 2011’de çekilmesi sonrasında Irak’a geri geldi. ABD askerlerinin yokluğu, örgüt üzerindeki baskıları kaldırmıştı. Bu arada Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin Şii hakimiyetindeki hükümeti de Sünni Iraklıları dışladı, bu da bunların çoğunun IŞİD’i ehven-i şer olarak görmelerini sağladı.
2011’de Suriye’de iç savaş patlak vermesi de Irak’ta El Kaide’ye, başarısız bir devlette oluşan boşluğu doldurma fırsatı verdi. Örgüt, ismini IŞİD diye değiştirerek operasyonlarını Suriye’ye uzattı. O, kendisini azınlık Nusayri hakimiyetindeki laik diktatörlük Esad rejimine karşı Suriye’deki Sünni Arap çoğunluğun savunucusu diye ilan etti.
IŞİD’in aşırı hırslı lideri Ebubekir El Bağdadi, önceki El Kaide liderlerinden daha fazla dini yeterliğe sahip olduğunu iddia eden bir Iraklıdır. O, Muhammed peygamberin soyundan geldiğini iddia ediyor. Kendisini de onun halifesi ilan etti. O, aynı zamanda kendisini Usame Bin Ladin’in gerçek halefi olarak görüyor. Bu yüzden, Bin Ladin’in başvekili Eymen El Zevahiri’nin IŞİD’in liderliğini üstlenme çabalarına da karşı çıkmıştı.
IŞİD’in Suriye’ye el atması, El Kaide’nin Suriye’deki resmi kolu El Nusra Cephesi’yle (Zafer Cephesi) ihtilafa yol açtı. Nisan 2013’te IŞİD lideri Bağdadi, tek taraflı olarak El Nusra ile birleştiklerini açıkladı. Ama El Nusra, Zevahiri’nin de desteğiyle birleşme iddiasını yalanladı.
Suriye’de İslamcı devrimin liderliği üzerindeki rekabet, iki grup arasında şiddetli çatışmalara yol açtı. Bu iç çatışmalar binlerce militanın ölmesine yol açtı.
El Kaide Şubat 2014’te IŞİD’le bağını kopardı. El Kaide, Bağdadi’nin son derece acımasız ve vahşi taktiklerinin örgütün imajını zedelemesi ve çok sayıda Müslüman’ı örgütten uzaklaştırmasından korkuyor.
IŞİD de kendi adına, El Kaide’nin Bin Ladin’in yolundan saptığını iddia ediyor. IŞİD’in, Zevahiri liderliğindeki El Kaide çekirdek grubuna karşı birkaç önemli avantajı var.
Zevahiri’nin Afganistan-Pakistan sınırında ücra aşiret topraklarında saklandığı sanılırken IŞİD, Arap Orta Doğusu’nun göbeğinde Maryland büyüklüğünde bir toprağı kontrol ediyor. Bu durum onun petrol kaynaklarına ulaşmasına ve büyük savaş ganimetleri elde etmesine yol açtı ve onu tarihteki en zengin terör örgütü yaptı.
Irak ve Suriye’de iç savaşların giderek artan mezhepçi yapısı da eleman bulma açısından IŞİD’e büyük bir ihsan oldu, bu durum onun Arap ülkelerinin çoğuyla Avrupa, Asya ve Batı’dan Sünni militanlar devşirmesine yardımcı oldu. Genç nesil İslamcı militanlar esrarengiz IŞİD lideri Bağdadi’yi asık suratlı ve yaşlı Zevahiri’den çok daha cazip buluyor. Ve IŞİD, genç Müslümanlar tarafından yaygın olarak kullanılan çeşitli medya platformlarında gelişmiş propaganda vasıtalarıyla çarpıcı videolar yayımlayarak Bağdadi’nin cazibesini açık bir şekilde arttırıyor.
Bu durum, Suriye ve Irak’a akan tahmini 15.000 yabancı savaşçıdan aslan payını IŞİD’in almasına yol açtı. Afganistan’da Sovyetlere karşı savaştan neşet eden El Kaide de Suriye’deki savaşta El Nusra koluna yabancı savaşçı göndermek için kendi yolunu kullandı. O aynı zamanda, ABD yetkilileri tarafından Horasan grubu olarak adlandırılan, eleman bulma konusunda tecrübeli bir grup militanını yerleştirdi. Bu grup, kendi memleketlerinde terörist faaliyetlerde bulunmaları için Suriye’de yabancı savaşçılar bulmaya çalışıyor.
Sonuçta El Kaide ve IŞİD, küresel İslamcı devrim için eleman bulma, finans ve liderlik için giderek artan bir oranda rekabet içinde.
İyi haber, bu güç mücadelesinin muhtemelen her ikisine de zarar verecek olması.
Kötü haber ise, bu rekabetin, Batılı hedeflere karşı en şaşaalı terör saldırısını hangisinin gerçekleştirebileceğini göstermek için bir yarışa yol açma ihtimali. Üstelik Suriye bir terörist yatağı olarak ortaya çıktı ki, bu da Amerika Birleşik Devletleri için 11 Eylül öncesinde Afganistan’dakinden daha büyük bir potansiyel tehdit teşkil ediyor.
Kaynak: Dailysignal.com
Dünya Bülteni için çeviren: Arif Kaya
