Sahabe-i Kiram, Halifelerin başa getirilmelerinde üç yol takib etmişlerdir.
Her Halifenin başa ge(tiri)liş şekli, diğerlerinden değişik olmuştur.
Birinci yol:
Seçim usuludur. Ebubekir Es Sıddıyk (r.anh) bu yolla Halife olmuştur. Seçim, müslümanlar arasında doğrudan yapılmış ve Benî Saide Sakifesinde derhal uygulanmıştır.
İkinci yol:
Veliahd tayin etme yoludur. Ömer (r.anh) bu yolla Halife olmuştur. Ebubekir (r.anh), Ömer (r.anh)'i seçmiş kendisinden sonra onu Halife tayin etmiş ve müslümanlardan biad almıştır.
Üçüncü yol:
Başta bulunan Halifenin bir heyet seçip seçilen heyetin, aralarından birini tayin edip müslümânların biadına arzetmeleri yoludur. Bu yol, yaralanıp ölüm haline geldiğinde Ömer (r.anh)'ın baş vurduğu yoldur. Ömer, Hilafet meselesini altı kişiden oluşan bir heyete bıraktı. Bunlar, ittifak ettikten sonra aralarından birini Halife seçip, biad etmeleri için müslümanlara arzedeceklerdi. Seçilen bu altı kişi, aralarından Osman (r.anh)'ı Halife seçtiler ve biad için müslümaniara aday gösterdiler. Müslümanlar da biat ettiler. Biat edenlerin arasında Mikdad bin Elesved gibi ihtilafları önlemek için, istemeyerek biad edenler de bulunuyordu. Böylece Osman (r.anh) Hilafete getirildi. (İslam'da Siyasî Ve İtikadî Mezhebler Tarihî Prof. Muhammed Ebu Zehra, Hisar Yayınevi: 1/31 - 32)
Bazıları da dördüncü bir yol olarak, Ali (r.anh)ın, Osman (r.anh) şehid edilmesinden sonra olaya halife olmasına -başa gelme şekline- (getirilmesi) "el koymak" da demişlerdir.
Çevrimdışı
