Çevrimiçi
ENSAR' Alıntı:
Hastalığından dolayı üzerine farz olan orucu tutamadığından dolayı fidyesini ödedikten sonra iyileşmesi durumunda, ödenen fidyenin yeterli olup olmayacağı hususunda mezhebler arasında görüş ayrılığı bulunmaktadır.
Hanbelî mezhebine göre; bu durumdaki kişi borcunu ödemiş olup ayrıca kaza etmesine gerek yoktur. (İbn Kudâme, III, 141-142)
Hanefi, Şafii ve Mâliki mezhebine göre ise; -fidyenin meşruiyetinin şartı "oruç tutmaya güç yetirememe" olduğundan- gücüne ve sağlığına kavuşan kimse tutamadığı oruçlarını kaza etmelidir.
Şafiî ve Hanbelîler'e göre, hamile veya emzikli bir kadının oruç tutmaya gücü yettiği halde çocuğun zarar görmemesi için tutmaması durumunda daha sonra kaza etmesinin yanı sıra fidye ödemesi de gerekir.
Bu mezheblerin fakihleri delil olarak bu yöndeki bazı sahabe fetvalarını kabul ederler ve hamile veya emzikli kadının durumunun hasta ve şeyh-i fânîden farklı olması gerektiğini ileri sürerler. (Hattâbî, II, 739) Ancak böyle bir kadın kendisinin de zarar görmesinden endişe ederek oruç tutmamışsa, o takdirde sadece kaza yeterli olur.
Hanefî fakihleriyle Evzâî, Sevrî gibi bazı âlimler hamile veya emziklinin, İmam Mâlik ise sadece hamilenin hasta hükmünde olduğu, yalnızca tutamadığı orucu kaza edeceği, ayrıca fidye ödemesinin gerekmediği görüşündedir. (Hattâbî, II, 739)
Hanefiler dışındaki üç mezhebe göre, mazereti olmadığı halde kaza borcunu bir sonraki Ramadan ayına kadar ödemeyen kimsenin kaza orucu ile birlikte fidye ödemesi de vacibdir.
Kaza orucunu birkaç Ramadan tehir etmesi halinde fidyenin de geciktirilen ramadan sayısınca tekerrur edip etmeyeceği konusunda bu üç mezheb arasında görüş ayrılığı vardır.
Mâliki ve Hanbeliler fidyenin tekerrur etmeyeceği görüşünü benimserken, Şafiî mezhebindeki kuvvetli görüşe göre malî haklardan sayılan fidye borcu ramadan sayısınca tekerrur eder. Ayrıca fidye ancak bizâtihi asıl olan oructa câizdir; kefaret orucu gibi başka bir şeyden dolayı tutulması gereken oruc için bu yola başvurulamaz.
