Çevrimiçi
SORU :
“Siz seferden döndüğünüz zaman ehlinizin yanına gece girmeyiniz, sabahı bekleyiniz”
Aynı manada farklı birkaç rivayet mevcuttur.
- Bunlardan Ahmed İbn Hanbel ve Taberânî’nin Abdullah b. Revaha (r.anh)’dan naklen yaptıkları rivayet şöyledir:
Adam’ın birisi, gece acele edip evine vardığında, evinde bir lambanın yandığını ve hanımın yanında bir şey (kimse) olduğunu gördü. Hemen kılıcını çekti.
Hanımı, “acele etme, (gördüğün karartı) filanca kadın / veya kızdır saçımı tarıyordu” dedi.
Adam bu olayı Peygambere anlatınca, o da: “Kişinin geceleyin ehline/evine gitmekten nehyetti / menetti”
(Heysemi, Mecmâu’z-Zevaid, Hadis no: 7738)
- İbn Abbas’tan gelen diğer bir rivayette, Peygamberin “seferden dönüldüğünde, insanların geceleyin evlerine gitmelerini yasakladıktan sonra, iki kişi bu yasağa uymamış ve her birisi evinde hanımlarıyla birlikte bir adam görmüşler” şeklinde bir bilgiye yer verilmiştir.
Ancak bu senette yer alan bir ravinin -tevsik edilmesine rağmen- zayıf olduğu bildirilmiştir.
(Heysemi, Mecmâu’z-Zevaid, Hadis no: 7739)
Bize Muhammed b. Beşşâr da rivayet etti. (Dedi ki): Bize Muhammed (Yani İbni Ca'fer) rivayet etti. (Dedi ki); Bize Şu'be Âsım'dan, o da Şa'bî'den, o da Cabir b. Abdullah'dan naklen rivayet etti. Cabir şöyle demiş:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) erkeğin gurbeti uzadığı zaman ailesinin yanına geceleyin gelmesini yasak etti.
(Muslim, Emirlik, Bab 56, Hadis no: 183; Buhari, Nikah, Bab 121, Hadis no: 173)
Bize Ebû Bekir b. Ebû Şeybe de rivayet etti. (Dedi ki): Bize Vekî', Sufyan'dan, o da Muharîb'den, o da Câbir'den naklen rivayet etti. Cabir şöyle demiş:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) : Erkeğin seferden geceleyin gelerek ailesinin yanına dalmasını onların hıyanetini anlamak istemesini yahut kusurlarını araştırmasını yasak etti.
(Muslim, Emirlik, Bab 56, Hadis no: 184)
(...) Bu hadîsi bana Muhammed b. Musenna da rivayet etti. (Dedi ki): Bize Abdurrahman rivayet etti. (Dedi ki): Bize Sufyan bu isnadla rivayette bulundu. Abdurrahman şöyle demiş :
«Sufyan (onların hıyanetlerini anlamak istemesini yahut kusurlarını araştırmasını) cümlesini kasdederek burası hadisde var mıdır yok mudur bilmiyorum dedi.»
Bu rivâyetlerden anlaşılması gereken mesele, yanlış bir manzarayla karşılamayı önlemektir. Nitekim, yukarıdaki rivayette, bir kişi, hanımının saçını tarayan bir kadını erkek sanıp, az kalsın cinayet işleyecekti.
Ayrıca bu tarzda eve girmek, bir nevi tecessus etmek, hanımını test etmek anlamına geldiği için, aile içindeki güvene de zarar verir.
Buna göre, uzun bir yolculuğa çıktığı için, uzun zaman ailesinden ayrı kalan bir kimsenin dönüşte ansızın evine gelmesi uygun görülmemiştir. Çünkü böyle uzun zaman ailesinden uzakta kalan bir kimse ailesinin yanına ansızın girecek olursa, onu çirkin bir kıyafetle, temizliğini ihmal etmiş ve kocası için gerekli temizliği yapmamış bir halde bulması mümkündür. Böyle bir hal ise o kimsenin karısından nefret etmesine yol açacaktır. Nitekim bir yolculuktan döner dönmez evlerine gitmek isteyenlere Peygamber efendimiz, "Yavaş olun.. dağınık saçlı olan kadınlar taransın, kocası gurbette olanlar da usturasını kullansın" (Muslim, Emirlik, Bab 56, Hadis no: 182; Buhari, Nikah, Bab 121, Hadis no: 175) diyerek uyarmıştır.
Bu sebeble, uzun yoldan dönen bir kimsenin evine varmadan önce, eğer imkanı varsa, ailesini haberdar etmesinin ne kadar yerinde olacağı açıktır. Kadının ustura kullanmasından murad kasık ve koltuklardaki kılları yok etmesidir. Bütün bu rivayetlerden anlaşılıyor ki; uzun zaman ailesinden uzak yaşayan kimsenin dönüşte geceleyin ansızın evine gelmesi mekruhtur. Bu nehy, tenzîhî bir nehiydir. Bunun sebebi, ailesinin kusurunu araştırır yâhud âilesince örtülmesi gereken bir ayıbın açılmasını İstermiş gibi aile içinde hoş olmayan bir duygunun uyanması ihtimâlidir.
Fakat yolcu yakın bir yere gitmiş karısı gelmesini bekliyorsa, evine gece dönmesinde bir sakınca olmadığı gibi, askerde veya benzeri kalabalık bir cemaat içinde seferde bulunur da dönmekte oldukları ve şimdi şehre girecekleri haber verilirse, istediği zaman evine girmesinde de bir sakınca olmaz.
Cabir'den demiştir ki: Peygamber (s.a.v.) (şöyle) buyurmuştur.
"Seferden dönen kişinin ailesinin yanına gireceği vaktin en güzeli gecenin başlangıç zamanıdır."
(Ebu Davud, Cihad, Bab 163, Hadis no: 2777)
Seferden dönen bir kimsenin, geceleyin ailesinin yanına ansızın girivermesi yasaklandığı halde bu hadis-i şerifte, seferden dönen bir kimsenin karısının yanına girebileceği en uygun vaktin; gecenin ilk saatleri olduğu ifade edilmektedir. Zahiren bu iki hadis arasında, bir çelişki bulunduğu kanaati uyanıyorsa da aslında bu iki hadis arasında bir asla bir çelişki yoktur. Hadiste "Seferden dönen kişinin karısının yanına gelmesinden maksat onun yanına ansızın girmek değil, onunla cinsî munasebette bulunmaktır."
Oysa bir önceki hadisi şerifte "geceleyin seferden dönen kişinin yanına girmesi” sözünden maksat; yerinde de açıklandığı üzere onun yanına ansızın girmektir.
Seferden dönen kimsenin ailesiyle cinsî munasebette bulunacağı en uygun saat, gecenin ilk saatleridir. Yolculuk sebebiyle karısından uzun süre ayrı kalan kimse, şehvetini teskin etmeye son derece muhtaçtır. Şehvetini gidermeden sakin bir uykuya varıp yorgunluğunu gidermesi, mümkün değildir. Bu bakımdan, daha gecenin ilk saatinde cima ederek uykuya varması tavsiye edilmiştir
“Siz seferden döndüğünüz zaman ehlinizin yanına gece girmeyiniz, sabahı bekleyiniz”
Aynı manada farklı birkaç rivayet mevcuttur.
- Bunlardan Ahmed İbn Hanbel ve Taberânî’nin Abdullah b. Revaha (r.anh)’dan naklen yaptıkları rivayet şöyledir:
Adam’ın birisi, gece acele edip evine vardığında, evinde bir lambanın yandığını ve hanımın yanında bir şey (kimse) olduğunu gördü. Hemen kılıcını çekti.
Hanımı, “acele etme, (gördüğün karartı) filanca kadın / veya kızdır saçımı tarıyordu” dedi.
Adam bu olayı Peygambere anlatınca, o da: “Kişinin geceleyin ehline/evine gitmekten nehyetti / menetti”
(Heysemi, Mecmâu’z-Zevaid, Hadis no: 7738)
- İbn Abbas’tan gelen diğer bir rivayette, Peygamberin “seferden dönüldüğünde, insanların geceleyin evlerine gitmelerini yasakladıktan sonra, iki kişi bu yasağa uymamış ve her birisi evinde hanımlarıyla birlikte bir adam görmüşler” şeklinde bir bilgiye yer verilmiştir.
Ancak bu senette yer alan bir ravinin -tevsik edilmesine rağmen- zayıf olduğu bildirilmiştir.
(Heysemi, Mecmâu’z-Zevaid, Hadis no: 7739)
Bize Muhammed b. Beşşâr da rivayet etti. (Dedi ki): Bize Muhammed (Yani İbni Ca'fer) rivayet etti. (Dedi ki); Bize Şu'be Âsım'dan, o da Şa'bî'den, o da Cabir b. Abdullah'dan naklen rivayet etti. Cabir şöyle demiş:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) erkeğin gurbeti uzadığı zaman ailesinin yanına geceleyin gelmesini yasak etti.
(Muslim, Emirlik, Bab 56, Hadis no: 183; Buhari, Nikah, Bab 121, Hadis no: 173)
Bize Ebû Bekir b. Ebû Şeybe de rivayet etti. (Dedi ki): Bize Vekî', Sufyan'dan, o da Muharîb'den, o da Câbir'den naklen rivayet etti. Cabir şöyle demiş:
Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) : Erkeğin seferden geceleyin gelerek ailesinin yanına dalmasını onların hıyanetini anlamak istemesini yahut kusurlarını araştırmasını yasak etti.
(Muslim, Emirlik, Bab 56, Hadis no: 184)
(...) Bu hadîsi bana Muhammed b. Musenna da rivayet etti. (Dedi ki): Bize Abdurrahman rivayet etti. (Dedi ki): Bize Sufyan bu isnadla rivayette bulundu. Abdurrahman şöyle demiş :
«Sufyan (onların hıyanetlerini anlamak istemesini yahut kusurlarını araştırmasını) cümlesini kasdederek burası hadisde var mıdır yok mudur bilmiyorum dedi.»
Bu rivâyetlerden anlaşılması gereken mesele, yanlış bir manzarayla karşılamayı önlemektir. Nitekim, yukarıdaki rivayette, bir kişi, hanımının saçını tarayan bir kadını erkek sanıp, az kalsın cinayet işleyecekti.
Ayrıca bu tarzda eve girmek, bir nevi tecessus etmek, hanımını test etmek anlamına geldiği için, aile içindeki güvene de zarar verir.
Buna göre, uzun bir yolculuğa çıktığı için, uzun zaman ailesinden ayrı kalan bir kimsenin dönüşte ansızın evine gelmesi uygun görülmemiştir. Çünkü böyle uzun zaman ailesinden uzakta kalan bir kimse ailesinin yanına ansızın girecek olursa, onu çirkin bir kıyafetle, temizliğini ihmal etmiş ve kocası için gerekli temizliği yapmamış bir halde bulması mümkündür. Böyle bir hal ise o kimsenin karısından nefret etmesine yol açacaktır. Nitekim bir yolculuktan döner dönmez evlerine gitmek isteyenlere Peygamber efendimiz, "Yavaş olun.. dağınık saçlı olan kadınlar taransın, kocası gurbette olanlar da usturasını kullansın" (Muslim, Emirlik, Bab 56, Hadis no: 182; Buhari, Nikah, Bab 121, Hadis no: 175) diyerek uyarmıştır.
Bu sebeble, uzun yoldan dönen bir kimsenin evine varmadan önce, eğer imkanı varsa, ailesini haberdar etmesinin ne kadar yerinde olacağı açıktır. Kadının ustura kullanmasından murad kasık ve koltuklardaki kılları yok etmesidir. Bütün bu rivayetlerden anlaşılıyor ki; uzun zaman ailesinden uzak yaşayan kimsenin dönüşte geceleyin ansızın evine gelmesi mekruhtur. Bu nehy, tenzîhî bir nehiydir. Bunun sebebi, ailesinin kusurunu araştırır yâhud âilesince örtülmesi gereken bir ayıbın açılmasını İstermiş gibi aile içinde hoş olmayan bir duygunun uyanması ihtimâlidir.
Fakat yolcu yakın bir yere gitmiş karısı gelmesini bekliyorsa, evine gece dönmesinde bir sakınca olmadığı gibi, askerde veya benzeri kalabalık bir cemaat içinde seferde bulunur da dönmekte oldukları ve şimdi şehre girecekleri haber verilirse, istediği zaman evine girmesinde de bir sakınca olmaz.
Cabir'den demiştir ki: Peygamber (s.a.v.) (şöyle) buyurmuştur.
"Seferden dönen kişinin ailesinin yanına gireceği vaktin en güzeli gecenin başlangıç zamanıdır."
(Ebu Davud, Cihad, Bab 163, Hadis no: 2777)
Seferden dönen bir kimsenin, geceleyin ailesinin yanına ansızın girivermesi yasaklandığı halde bu hadis-i şerifte, seferden dönen bir kimsenin karısının yanına girebileceği en uygun vaktin; gecenin ilk saatleri olduğu ifade edilmektedir. Zahiren bu iki hadis arasında, bir çelişki bulunduğu kanaati uyanıyorsa da aslında bu iki hadis arasında bir asla bir çelişki yoktur. Hadiste "Seferden dönen kişinin karısının yanına gelmesinden maksat onun yanına ansızın girmek değil, onunla cinsî munasebette bulunmaktır."
Oysa bir önceki hadisi şerifte "geceleyin seferden dönen kişinin yanına girmesi” sözünden maksat; yerinde de açıklandığı üzere onun yanına ansızın girmektir.
Seferden dönen kimsenin ailesiyle cinsî munasebette bulunacağı en uygun saat, gecenin ilk saatleridir. Yolculuk sebebiyle karısından uzun süre ayrı kalan kimse, şehvetini teskin etmeye son derece muhtaçtır. Şehvetini gidermeden sakin bir uykuya varıp yorgunluğunu gidermesi, mümkün değildir. Bu bakımdan, daha gecenin ilk saatinde cima ederek uykuya varması tavsiye edilmiştir