Çevrimdışı
EBU İSA ET-TİRMİZİ
Ebu İsa et-Tirmizi, Rasulullah'a (pbuh) isnad edilen münker hadisi ki ''Eğer siz yeryüzünden aşağı ip sarkıtsanız o ip yine Allah'ın üstünde düşer.'' bu hadis hakkında şöyle demiştir;
''Rasulullah'ın kelamı delalet ediyor ki O (pbuh)Allah'ın ilmi üzerine düşer demek istemiştir. Kudreti ve saltanatı her mekandadır. Allah ise kendini kitabında vasıfladığı gibi arşın üzerindedir.''
İMAM BUHARİ
Ebu Abdullah Muhammed bin İsmail el-Buhari’nin –Allah ona rahmet eylesin- yazdığı hadis eseri İslam alemince Kur’an’dan sonra en sahih ve sağlam eser olarak kabul görmüştür. Halku Ef’ali’l-Ubbad eseri bir kenara sadece Sahihu’l-Buhari bile konu başlığı bağlamında telkin ettiğimiz akideye fazlasıyla muvafakat göstermektedir.
Bu risalede Allah’ın arşın üzerine olan istivasının, arşın üzerinde yükselmek manasına geldiğini yine İmam Buharinin bu eserinden nakletmiştik.
Dahası bu eserin Kitabu’t-Tevhid adlı bölümünde;
7401 numaralı rivayette Allah’ın yüz sıfatı olduğunu…
7402, 7403 numaralı hadislerde Allah’ın göz sıfatına sahip olduğunu bu konudaki ayetlerle beraber ispatlamış…
7506, 7407, 7408 numaralı haberlerde Allah’ın el ve beş parmak sıfatlarına sahip olduğunu…
7415, 7316 numaralı iki hadisin bulunduğu ‘’Arş’’ babında –ki burada arşın üzerine yükselmesi manasında istiva tefsiri vardır- Hazreti Peygamberin eşi Hazreti Zeynep bu belirttiğimiz iki hadiste;
Demesinin İmam Buhari tarafından ‘’Arş’’ babında zikredilmesi….
Yine aynı babta 7417 numaralı hadiste İmam Buharinin nakletmesi üzere, Allahın yazdığı kitabın Allah’ın yanında arşın üzerinde olması…
Kabulen ve ikraren nakletmesi bununla beraber günümüz tarikatçı-kelamcılarının tenzih(tahrif ve ta’til) akidelerine muhalif hadislerden başka onların ekmeğine yağ sürecek bir maktu rivayetin dahi mevcut olmaması İmam Buhariyi bu tiplerden beri kılmaktadır.
EBU DAVUD ES-SİCİSTANİ
Kütübü Sittenin altı müellifinden biri olan Ebu Davud’un akidesi Süneninde geçtiği üzere şöyledir;
Tefsirlerde geçen makamı mahmud ayetiyle alakalı İmam Mücahidin, Allah’ın peygamberle beraber kürsüye oturmalarına dair rivayet hakkında Ebu Davud şöyle der;
‘’Kim bu –Mücahidin bu konudaki itikadını- inkar ederse nezdimizde –bidatçılıkla- itham olunmuştur. İnsanlar durmadan bu rivayetleri anlatıp Cehmileri kışkırtmak istiyorlar. Çünkü bu cehmiler arşın üzerinde bir şeyin oluşunu inkar ediyorlar.’’
Yine İbn Ebi Ya’la Tabakatu’l-Hanabile adlı eserde, Hallal’da es-Sunne adlı eserinde İmam Ebu Davud’un İmam Mücahidin Allah’ın oturmasıyla alakalı rivayet için şunu dediğini nakleder;
‘’Mücahidin hadisini reddeden kimse cehmidir.’’
Hafız Zehebi, Ebu Davud’un sünnete tabiyet ve teslimiyet hususunda selef mezhebine tabi olduğunu belirtmiş ve kalbi daraltan kelami meseleleri de terk ettiğini bildirmiştir.
NESAİ
Kütübü Sittedeki Süneninden gayrı kendisine ait tefsirinde Fussilet Suresinin 11. Ayetinde geçen Allah’ın semaya istivasını Allah’ın semada olduğunu bildiren cariye hadisiyle tefsir etmiş ve Allah’ın semada olduğunu ikrar etmiştir. Hakeza bu ayetin tefsirince ikinci bir hadisi de aktarmıştır ki burada tezahür eden itikadi anlayış kelamcı-sofileri fazlasıyla hayal kırıklığına uğratmaya yetecektir.
Hadiste Peygamberin (pbuh) bineğinin üzerine kurulması manasına gelen إذا استوى على بعيره / bineğine istiva etti cümlmesi vardır. Burada istiva fiili ala’ harfi ceriyle beraber kullanılmış ve daha önce zikrettiğimiz üzere oturmak ve yerleşmek manasını kazanmıştır.
Bu hadisin bir Allahın semaya istivası ayetinin tefsiri olarak istimal edilmesi de Nesainin istiva inancı hakkında bize yakini bir bilgi sağlayacaktır.
Son olarak Sünenü’l-Kübra adlı eserinde;
7688. hadiste, Allah’ın el sıfatına avuç nisbet edilmiş…
7689. hadiste, Allah’ın el sıfatına yine beş parmak izafe edilmiş…
7693. hadiste, Allah’ın ayağını cehenneme koyacağından söz edilmiş…
İmam Nesai bu hadisleri ne teville ne ta’tilu ibtal ile yaklaşmış ve kelamcılar gibi tepkisel bir hareket asla ortaya koymamıştır ki bunlar hadistir deyu bizlere eserinde aktarmıştır!
İBN MACE
İmam Zehebi ''Arş'' adlı eserinde İbn Mace'nin Sünenini okuyup şu tespiti yapmıştır;
Hafız Ebu Abdullah Muhammed bin Yezid el-Kazvini kendi (meşhur) eseri olan Süneninde 'Cehmiyyenin İnkar Ettiği Hususlar' adını verip açtığı babta;
قَالَ أَبُو عِيسَى قِرَاءَة رَسُول الله صلى الله عليه وسلم الْآيَة تدل على أَنه أَرَادَ لهبط على علم الله وَقدرته وسلطانه فِي كل مَكَان وَهُوَ على الْعَرْش كَمَا وصف نَفسه فِي كِتَابه
Ebu İsa et-Tirmizi, Rasulullah'a (pbuh) isnad edilen münker hadisi ki ''Eğer siz yeryüzünden aşağı ip sarkıtsanız o ip yine Allah'ın üstünde düşer.'' bu hadis hakkında şöyle demiştir;
''Rasulullah'ın kelamı delalet ediyor ki O (pbuh)Allah'ın ilmi üzerine düşer demek istemiştir. Kudreti ve saltanatı her mekandadır. Allah ise kendini kitabında vasıfladığı gibi arşın üzerindedir.''
İMAM BUHARİ
Ebu Abdullah Muhammed bin İsmail el-Buhari’nin –Allah ona rahmet eylesin- yazdığı hadis eseri İslam alemince Kur’an’dan sonra en sahih ve sağlam eser olarak kabul görmüştür. Halku Ef’ali’l-Ubbad eseri bir kenara sadece Sahihu’l-Buhari bile konu başlığı bağlamında telkin ettiğimiz akideye fazlasıyla muvafakat göstermektedir.
Bu risalede Allah’ın arşın üzerine olan istivasının, arşın üzerinde yükselmek manasına geldiğini yine İmam Buharinin bu eserinden nakletmiştik.
Dahası bu eserin Kitabu’t-Tevhid adlı bölümünde;
7401 numaralı rivayette Allah’ın yüz sıfatı olduğunu…
7402, 7403 numaralı hadislerde Allah’ın göz sıfatına sahip olduğunu bu konudaki ayetlerle beraber ispatlamış…
7506, 7407, 7408 numaralı haberlerde Allah’ın el ve beş parmak sıfatlarına sahip olduğunu…
7415, 7316 numaralı iki hadisin bulunduğu ‘’Arş’’ babında –ki burada arşın üzerine yükselmesi manasında istiva tefsiri vardır- Hazreti Peygamberin eşi Hazreti Zeynep bu belirttiğimiz iki hadiste;
وَكَانَتْ تَقُولُ: إِنَّ اللَّهَ أَنْكَحَنِي فِي السَّمَاءِ
‘’Allah beni semada evlendirdi.’’تَقُولُ: زَوَّجَكُنَّ أَهَالِيكُنَّ، وَزَوَّجَنِي اللَّهُ تَعَالَى مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ
‘’Allah beni yedi kat göğün üzerinden evlendirdi.’’Demesinin İmam Buhari tarafından ‘’Arş’’ babında zikredilmesi….
Yine aynı babta 7417 numaralı hadiste İmam Buharinin nakletmesi üzere, Allahın yazdığı kitabın Allah’ın yanında arşın üzerinde olması…
Kabulen ve ikraren nakletmesi bununla beraber günümüz tarikatçı-kelamcılarının tenzih(tahrif ve ta’til) akidelerine muhalif hadislerden başka onların ekmeğine yağ sürecek bir maktu rivayetin dahi mevcut olmaması İmam Buhariyi bu tiplerden beri kılmaktadır.
EBU DAVUD ES-SİCİSTANİ
Kütübü Sittenin altı müellifinden biri olan Ebu Davud’un akidesi Süneninde geçtiği üzere şöyledir;
Tefsirlerde geçen makamı mahmud ayetiyle alakalı İmam Mücahidin, Allah’ın peygamberle beraber kürsüye oturmalarına dair rivayet hakkında Ebu Davud şöyle der;
مَنْ أَنْكَرَ هَذَا فَهُوَ عِنْدَنَا مُتَّهَمٌ، وَقَالَ: مَا زَالَ النَّاسُ يُحَدِّثُونَ بِهَذَا، يُرِيدُونَ مُغَايَظَةَ الْجَهْمِيَّةِ، وَذَلِكَ أَنَّ الْجَهْمِيَّةَ يُنْكِرُونَ أَنَّ عَلَى الْعَرْشِ شَيْئًا
‘’Kim bu –Mücahidin bu konudaki itikadını- inkar ederse nezdimizde –bidatçılıkla- itham olunmuştur. İnsanlar durmadan bu rivayetleri anlatıp Cehmileri kışkırtmak istiyorlar. Çünkü bu cehmiler arşın üzerinde bir şeyin oluşunu inkar ediyorlar.’’
Yine İbn Ebi Ya’la Tabakatu’l-Hanabile adlı eserde, Hallal’da es-Sunne adlı eserinde İmam Ebu Davud’un İmam Mücahidin Allah’ın oturmasıyla alakalı rivayet için şunu dediğini nakleder;
من رد حديث مجاهد فهو جهمى
‘’Mücahidin hadisini reddeden kimse cehmidir.’’
Hafız Zehebi, Ebu Davud’un sünnete tabiyet ve teslimiyet hususunda selef mezhebine tabi olduğunu belirtmiş ve kalbi daraltan kelami meseleleri de terk ettiğini bildirmiştir.
NESAİ
Kütübü Sittedeki Süneninden gayrı kendisine ait tefsirinde Fussilet Suresinin 11. Ayetinde geçen Allah’ın semaya istivasını Allah’ın semada olduğunu bildiren cariye hadisiyle tefsir etmiş ve Allah’ın semada olduğunu ikrar etmiştir. Hakeza bu ayetin tefsirince ikinci bir hadisi de aktarmıştır ki burada tezahür eden itikadi anlayış kelamcı-sofileri fazlasıyla hayal kırıklığına uğratmaya yetecektir.
Hadiste Peygamberin (pbuh) bineğinin üzerine kurulması manasına gelen إذا استوى على بعيره / bineğine istiva etti cümlmesi vardır. Burada istiva fiili ala’ harfi ceriyle beraber kullanılmış ve daha önce zikrettiğimiz üzere oturmak ve yerleşmek manasını kazanmıştır.
Bu hadisin bir Allahın semaya istivası ayetinin tefsiri olarak istimal edilmesi de Nesainin istiva inancı hakkında bize yakini bir bilgi sağlayacaktır.
Son olarak Sünenü’l-Kübra adlı eserinde;
7688. hadiste, Allah’ın el sıfatına avuç nisbet edilmiş…
7689. hadiste, Allah’ın el sıfatına yine beş parmak izafe edilmiş…
7693. hadiste, Allah’ın ayağını cehenneme koyacağından söz edilmiş…
İmam Nesai bu hadisleri ne teville ne ta’tilu ibtal ile yaklaşmış ve kelamcılar gibi tepkisel bir hareket asla ortaya koymamıştır ki bunlar hadistir deyu bizlere eserinde aktarmıştır!
İBN MACE
İmam Zehebi ''Arş'' adlı eserinde İbn Mace'nin Sünenini okuyup şu tespiti yapmıştır;
ذكر الْحَافِظ أَبُو عبد الله مُحَمَّد بن يزِيد الْقزْوِينِي فِي سنَنه بَاب مَا أنْكرت الْجَهْمِية
فساق حَدِيث الرُّؤْيَة وَحَدِيث أبي رزين وَحَدِيث جَابر بَينا أهل الْجنَّة فِي نَعِيمِهِمْ إِذْ سَطَعَ لَهُمْ نَوُرٌ فَرفعُوا رؤوسهم فَإِذا الرب عز وَجل أشرف عَلَيْهِم من فَوْقهم
وَحَدِيث يطوي الله السَّمَوَات بِيَمِينِهِ وَحَدِيث الأوعال وَحَدِيث إِن الله ليضحك إِلَى ثَلَاثَة وَنَحْو ذَلِك من الصِّفَات
وَفعل نَحوا من ذَلِك فِي تَفْسِيره كَغَيْرِهِ من عُلَمَاء الحَدِيث
فساق حَدِيث الرُّؤْيَة وَحَدِيث أبي رزين وَحَدِيث جَابر بَينا أهل الْجنَّة فِي نَعِيمِهِمْ إِذْ سَطَعَ لَهُمْ نَوُرٌ فَرفعُوا رؤوسهم فَإِذا الرب عز وَجل أشرف عَلَيْهِم من فَوْقهم
وَحَدِيث يطوي الله السَّمَوَات بِيَمِينِهِ وَحَدِيث الأوعال وَحَدِيث إِن الله ليضحك إِلَى ثَلَاثَة وَنَحْو ذَلِك من الصِّفَات
وَفعل نَحوا من ذَلِك فِي تَفْسِيره كَغَيْرِهِ من عُلَمَاء الحَدِيث
Hafız Ebu Abdullah Muhammed bin Yezid el-Kazvini kendi (meşhur) eseri olan Süneninde 'Cehmiyyenin İnkar Ettiği Hususlar' adını verip açtığı babta;
- Rüyetullah hadisini
- Cabir'in naklettiği; '' Ehli cennet nimetler içindeyken bir nur parıldayacak ve kafalarını yukarı kaldıracaklar ve Allah da üstlerinden onlara gelecek.'' hadisini
- Sonra yedi kat göğü sağ eliyle katlayacağı hadisini ve
- Allah üç kişiye gülecektir.
