S
Çevrimdışı
Ahmed b. Hanbel'in Hz. Aişe'den rivayet ettiği bir hadis-i şerifte şöyle deniliyor. "Hz. Aişe'nin evinde dayalı bir süngü vardı. Bu kendisine soruldu da şunları söyledi:
"Biz onunla kertenkele öldürürüz. Çünkü Peygamber (s.a.) haber verdi ki: İbrahim (a.s.) ateşe atıldığı vakit yeryüzündeki bütün hayvanlar onu söndürmeye çalışmış, yalnız kertenkele buna katılmamıştır. Çünkü o ateşi üfürmüştür. Bu sebepten Peygamber (s.a.) onun öldürülmesini emir buyurmuştur.
Ibn mace
Bu hadis Buhârî'de "Kitab'u Bid'il Halk" bölümünün "Müslümanın En Hayırlı Malı Dağda Otlatılan Koyundur" babında ve "Kitab'u Ehâdîs'il Enbiyâ" bölümü "Allah Teâlâ'nın 'Vettehazellâhü İbrahîme Haille' Buyurması" babı "nda zikredilmektedir. Bununla ilgili bütün hadisleri topladığımızda görülüyor ki Hz. Muhammed (s.a) keleri (Vezeg) [ zararlı hayvanlar arasında saymıştır. Bazı rivayetlere göre, diğer zararlı hayvanlar gibi bunun da öldürülmesini buyurmuştur. Nitekim Hz. Aişe'den bu konuda gelen en doğru rivayet Buhari?dedir. Bu rivayete göre Hz. Aişe şöyle buyurmaktadır: "Rasûlullah (s.a), keleri zararlı hayvan olarak saymıştır. Fakat ben bunun öldürülmesiyle ilgili hükmü duymadım." Müsned-i Ahmed ve İbn Mâce'de ki Hz. Aişe'nin rivayetinde "öldürülmesi" lafzı da vardır. Hz. İbrahim'in ateşine üflemesi de. Fakat Hâfiz İbn Hacer'in Fethül-Bâri'de yazdığı gibi, "Buharî'nin rivayeti daha doğrudur." Sonra Buhari'nin bu rivayetinde şu kelimeler de vardır: "Hz. Sa'd b. Ebi Vakkas'ın iddiasına göre Rasûlullah (s.a) bunun öldürülmesini emretmişti". F'akat bu rivayette, Hz. Sa'd b. Ebi Vakkas'tan bunu kimin duyduğu açık değildir. Dârekutni'de bu rivayet: "İbn Şihab'tan, o'da Hz. Sa'd b. Ebi Vakkas'tan" şeklindedir. Fakat İbn Şihab Hz. Sa'd'i görmemiştir. Onun için bu bu rivayet munkatı'dir.
Daha sonraki Ummü Şerik'in rivayetine göre, öldürülmesinin nedeni de açıkça belirtilmiştir. Bunun nedeni, kelerin Hz. İbrahim'in ateşine üflemesidir. Burada iki şeyin birbirine karıştırılmış olması mümkündür. Birincisi; en doğru rivayete göre, Peygamberimizin bu hayvanın zararlı bir hayvan olduğunu söylemesidir. İkincisi; Hz. İbrahim'in ateşine üflediğine dair halk arasında meşhur olan hikayesidir. Eğer Ümmü Şerik'in rivayeti doğruysa, bunun anlamı, yalnızca biri Hz. İbrahim'in ateşini alevlendirmeye çalışmıştı diye kelerin bütün neslinin öldürülmesi gerektiği şeklinde değildir.
Bu olay şöyle yorumlanmahdır: O bir zararlı hayvandır ve diğer zararlı hayvanlar gibi insana düşmanlığı vardır. Dolayısıyla bütün hayvanların içinden sadece bu hayvan, Hz. İbrahim ateşe attmldığında ateşi üflemeye çalışmıştı. Burada önemli olan, hayvanın insan karşısındaki tutum ve tavrıdır. Kelere ateşi alevlendirecek gücün nereden geldiği üzerinde durulacak bir konu değildir. Çünkü bu hadisin hiçbir yerinde ateşin kelerin üflemesiyle alevlendiği kesinlikle söylenmemiştir.
Mevdudi
Kelerin İbrâhim aleyhisselâm?ı yakan ateşe üflemesi bir gerçeğin ifadesi olabileceği gibi, onun insan oğluna verdiği zararın mecâzî bir anlatımı da olabilir.[Riyaz-us Salihin Şerhi]
Alinti
En dogrusunu Allah swt bilir
"Biz onunla kertenkele öldürürüz. Çünkü Peygamber (s.a.) haber verdi ki: İbrahim (a.s.) ateşe atıldığı vakit yeryüzündeki bütün hayvanlar onu söndürmeye çalışmış, yalnız kertenkele buna katılmamıştır. Çünkü o ateşi üfürmüştür. Bu sebepten Peygamber (s.a.) onun öldürülmesini emir buyurmuştur.
Ibn mace
Bu hadis Buhârî'de "Kitab'u Bid'il Halk" bölümünün "Müslümanın En Hayırlı Malı Dağda Otlatılan Koyundur" babında ve "Kitab'u Ehâdîs'il Enbiyâ" bölümü "Allah Teâlâ'nın 'Vettehazellâhü İbrahîme Haille' Buyurması" babı "nda zikredilmektedir. Bununla ilgili bütün hadisleri topladığımızda görülüyor ki Hz. Muhammed (s.a) keleri (Vezeg) [ zararlı hayvanlar arasında saymıştır. Bazı rivayetlere göre, diğer zararlı hayvanlar gibi bunun da öldürülmesini buyurmuştur. Nitekim Hz. Aişe'den bu konuda gelen en doğru rivayet Buhari?dedir. Bu rivayete göre Hz. Aişe şöyle buyurmaktadır: "Rasûlullah (s.a), keleri zararlı hayvan olarak saymıştır. Fakat ben bunun öldürülmesiyle ilgili hükmü duymadım." Müsned-i Ahmed ve İbn Mâce'de ki Hz. Aişe'nin rivayetinde "öldürülmesi" lafzı da vardır. Hz. İbrahim'in ateşine üflemesi de. Fakat Hâfiz İbn Hacer'in Fethül-Bâri'de yazdığı gibi, "Buharî'nin rivayeti daha doğrudur." Sonra Buhari'nin bu rivayetinde şu kelimeler de vardır: "Hz. Sa'd b. Ebi Vakkas'ın iddiasına göre Rasûlullah (s.a) bunun öldürülmesini emretmişti". F'akat bu rivayette, Hz. Sa'd b. Ebi Vakkas'tan bunu kimin duyduğu açık değildir. Dârekutni'de bu rivayet: "İbn Şihab'tan, o'da Hz. Sa'd b. Ebi Vakkas'tan" şeklindedir. Fakat İbn Şihab Hz. Sa'd'i görmemiştir. Onun için bu bu rivayet munkatı'dir.
Daha sonraki Ummü Şerik'in rivayetine göre, öldürülmesinin nedeni de açıkça belirtilmiştir. Bunun nedeni, kelerin Hz. İbrahim'in ateşine üflemesidir. Burada iki şeyin birbirine karıştırılmış olması mümkündür. Birincisi; en doğru rivayete göre, Peygamberimizin bu hayvanın zararlı bir hayvan olduğunu söylemesidir. İkincisi; Hz. İbrahim'in ateşine üflediğine dair halk arasında meşhur olan hikayesidir. Eğer Ümmü Şerik'in rivayeti doğruysa, bunun anlamı, yalnızca biri Hz. İbrahim'in ateşini alevlendirmeye çalışmıştı diye kelerin bütün neslinin öldürülmesi gerektiği şeklinde değildir.
Bu olay şöyle yorumlanmahdır: O bir zararlı hayvandır ve diğer zararlı hayvanlar gibi insana düşmanlığı vardır. Dolayısıyla bütün hayvanların içinden sadece bu hayvan, Hz. İbrahim ateşe attmldığında ateşi üflemeye çalışmıştı. Burada önemli olan, hayvanın insan karşısındaki tutum ve tavrıdır. Kelere ateşi alevlendirecek gücün nereden geldiği üzerinde durulacak bir konu değildir. Çünkü bu hadisin hiçbir yerinde ateşin kelerin üflemesiyle alevlendiği kesinlikle söylenmemiştir.
Mevdudi
Kelerin İbrâhim aleyhisselâm?ı yakan ateşe üflemesi bir gerçeğin ifadesi olabileceği gibi, onun insan oğluna verdiği zararın mecâzî bir anlatımı da olabilir.[Riyaz-us Salihin Şerhi]
Alinti
En dogrusunu Allah swt bilir
