İbn Mesud’dan dedi ki: “Şarkı kalpte münafıklığı yeşertir.
Bunu İbn Ebi’d-Dünya, Zemmu’l-Melahi (vr. 4/b)’da, onun yoluyla Beyhaki, Sünen (X, 223)’de, Şuabu’l-İman (IV, 278, 5098, 5099)’da, Hammad, İbrahim’den yoluyla: Abdullah dedi ki diyerek bunu zikretmektedir. Bu sahih bir isnaddır. Ravileri sikadırlar.
“İnsanlardan öylesi vardır ki bilgisizce Allah yolundan saptırmak ve onu alaya almak için sözün oyalayıcı olanını satın alır. İşte alçaltıcı ceza bunlar içindir.” (Lokman, 31/6)
Abdullah b. Abbas (r.a)’ dedi ki: “(Bu ayet) şarkı ve benzeri hususlar hakkında inmiştir.”
Bunu Buhari, el-Edebu’l-Müfred (1265)’de, İbn Ebi Şeybe (VI, 310)’da, İbn Cerir, Tefsir (XXI, 40)’da, İbn Ebi’d-Dünya, Zemmu’l-Melahi’de, Beyhaki, Sünen (X, 221 ve 223)’de ondan gelen çeşitli yollarla rivayet etmişlerdir. İbn Abbas’tan sahih olan budur.
Abdullah b. Mesud’ Ona sözü geçen bu ayet-i kerime hakkında soru sorulmuş, o da şu cevabı vermiştir:
“Kendisinden başka hiçbir ilah olmayan hakkı için yemin ederim ki o şarkıdır.” O bu sözlerini üç defa tekrarladı. Bunu da yine İbn Ebi Şeybe aynı şekilde İbn Cerir ve İbn Ebi’d-Dünya rivayet etmişlerdir. Hakim (II, 411) ondan Beyhaki ve Şuabu’l-İman (IV, 278, 5096); İbnu’l-Cevzi, Telbisu İblis (s. 246)’da rivayet etmişlerdir. Hakim: “Senedi sahihtir” demiş, bu hususta Zehebi de ona muvafakat etmiştir. Senet dedikleri gibidir. İbnu’l-Kayyim sahih olduğunu belirtmiştir.
Şuayib b. Yesar dedi ki: Ben İkrime’ye yüce Allah’ın: “Boş sözler”e dair soru sordum da o:
“O şarkıdır” cevabını verdi.
Bunu Buhari, Tarih, (II, 2, 217). Yine İbn Cerir; İbn Ebi Şeybe ve -lafız kendisine ait olmak üzere- İbn Ebi’d-Dünya; onun rivayet yoluyla Beyhaki rivayet etmişlerdir. Ravileri burada sözü geçen Şuayb’in dışında sikadırlar. Ondan sika iki kişi rivayet etmişlerdir. İbn Hibban (IV, 355)’de sika olduğunu belirtmektedir. Buna göre Allah’ın izniyle senedi hasendir. Özellikle İbn Ebi Şeybe’de (1175 nolu rivayette) Üsame b. Zeyd’in ona bir mutabaatı olduğu gibi, İbn Cerir (XXI, 4140)’da da mutabaat etmiştir.Buradaki Üsame b. Zeyd el-Leysi diye bilinen kişi olup, rivayeti hasendir. İşte bu güçlü mutabaat ile –Allah’a hamdolsun- rivayet sahih mertebesine ulaşmaktadır.
Bu hususta Hasan-ı Basri’den de bir rivayet bulunmaktadır. Buna göre o şöyle demiştir: “İnsanlardan kimisi...” (Lokman, 31/6) ayeti şarkı ve zurnalar hakkında inmiştir.Suyuti, ed-Durru’l-Mensuf (V, 159)’da, İbn Ebi Hatim tarafından rivayet edilmiştir. Çoğunlukla görülen adeti üzere hakkında bir şey söylememiştir.
Çevrimdışı
)
