E
Çevrimdışı
MANZUMETÜ’L BEYKUNİYYE TERCÜMESİ
Müellifi Ömer (Taha) bin Muhammed bin Fettuh el-Beyküni ed-Dımeşki olup hicri 1080/1669 tarihinde vefat etmiştir.Bkz Mu’cemul-Müellifin II/18/Beyrut 1993)
1-En hayırlı nebi olarak gönderilen Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem’e salat ve hamd ile başlıyorum.
2-Hadis ilminin kısımları pek çoktur Bunların her biri nazm içinde gelecek ve tarifi yapılacaktır.
3-Hadis ilminin kısımlarından ilki Sahih lizatihi’dir isnadı muttasıl olup şazz ve illetli olmayan hadistir.
4-Onu adalet ve zabt sahibi ravi yine kendisi gibi nakline ve zabtına güvenilir olan raviden rivayet eder.
5-Hasen hadis: Tarikleri bilinen ricali ise sahih hadisin ricalinin şöhret bulması gibi şöhret bulamamış hadistir.
6-Sahih ve hasen hadisin derecesinden aşağı derecede olan her hadis zayıf hadistir Onun çeşitleri çoktur.
7-(Sahabe’i kiramdan) Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’e izafe edilen her hadis Merfu Tabiin’e izafe edilen ise Maktu’dur.
8-Müsned (Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem)’e varıncaya kadar ravisi açısından isnadı muthasıl olup intika bulunmayan hadistir.
9-İsnadı her bir ravisinin işitmesiyle Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem)’e ulaşan hadis Muthasıl hadistir.
10-Müselsel hadis de Ravileri itibariyle tek bir vasıf üzere gelen hadistir Mesela Allah’a yemin olsun ki şu genç bana haber verdi…
11-Yine böyle:Onun bana ayakta olduğu halde tahdis etti yahut bana hadisi naklettikten sonra tebessüm etti denilmesi de böyledir.
12-İki yahut üç ravinin rivayeti Aziz üçten fazla olanın rivayeti Meşhurdur.
13-Muanan hadis an saidin an keramin gibi mübhem içinde ismi zikredilmemiş ravisi olan hadistir.
14-Ricali az olan her hadis Ali bunun zıddı ise Nazil hadistir.
15-Ashaba izafe ettiğin şey muhaddisler katında Mevkuf hadis olup ilim ve ferasettir.
16-Mürsel hadis seneden sahabi düşmüş olarak (Tabiu’nun) Hz Peygambere ulaştırdığı hadistir.Sadece bir ravinin rivayet ettiği hadise de Garib hadis denir.
17-Her halükarda isnadı muftasıl olmayan hadis Munkatı hadis olup isnadı kopmuştur.
18-Mu’dal hadis peşpeşe iki veya daha fazla ravisi düşen hadistir Müdelles olarak gelen hadis iki çeşittir.
19-Birincisi Tedlisü’ş-şeyh’tir O şeyhin seneden düşürülmesidir Bu da şeyhin şeyhinden an ve en lafızlarıyla nakletmekle olur.
20-İkincisi şeyhini düşürmez fakat onun vasıflarını bilinmeyen sıfatlarıyla vasfederek (tedlis yapar)
21-Sika ravinin sika raviler topluluğuna muhalefet ettiği hadis Şazz hadisdir Onu takip eden Maklub hadis ise iki nevidir.
22-Hadisin kendisiyle meşhur olduğu raviyi senedeki ravi ile değiştirmek bir kısım bir senedin başka bir senede kalbedilmesi diğer kısımdır.
23-Ferd sika bir ravi ile yahut muayyen bir beldeden bir topluluk ile belli bir rivayete hasredip kayıtladığın hadistir.
24-Kendisinde kapalı yahut gizli bir illet bulunan hadis Muallel hadistir Muhaddisler katında öyle bilinir.
25-Metinde yahut senedinde ihtilaf bulunan hadis Hadis Usülü alimlerine göre Muzdarib hadis’tir.
26-Hadisteki Müdreçler ravinin bazı lafızları getirip eklediği hadistir.
27-Birbirine yakın akranın kardeşinden rivayet ettiği hadis Müdebbe. Hadis’tir Öyleyse onu iyi tanı ve öğrenmekle iftihar et.
28-Hadis senedinde ravi isimleri künyeleri ve nisbetleri) yazılış ve okunuş şekli itibariyle aynı olan Müttefik zikrettiğimiz şeyde onun zıddı Müfteriktir.
29-(Hadisin senedinde ravinin isminin ve nesebinin) sadece yazılış şeklinde ittifak varsa Mu’telif hadis’tir onun zıddı ise Muhtelif hadis’tir.
30-Tekbir ravi infirad eder fakat o ravinin adaleti teferrüdü makbul olan diğer raviler seviyesine ulaşmamışsa Münker hadis’tir.
31-Hadisin Metruk oluşu tek kaldığı bir hadis olup o kişinin zayıflığı konusunda (Muhaddisler) icma etmişlerdir Bu hadis Merdud hadis gibidir.
32-Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’e yalan uydurma ve iftira izafe etmek işte bu Mevzu hadis (dir).
33-Bu bilgiler geldi sanki cevherü’l meknun ona isim verdim Manzümetü’l-Beykun.
34-Otuzdört beyit olarak geldi sonra hayırla hitama erdi.
Müellifi Ömer (Taha) bin Muhammed bin Fettuh el-Beyküni ed-Dımeşki olup hicri 1080/1669 tarihinde vefat etmiştir.Bkz Mu’cemul-Müellifin II/18/Beyrut 1993)
1-En hayırlı nebi olarak gönderilen Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem’e salat ve hamd ile başlıyorum.
2-Hadis ilminin kısımları pek çoktur Bunların her biri nazm içinde gelecek ve tarifi yapılacaktır.
3-Hadis ilminin kısımlarından ilki Sahih lizatihi’dir isnadı muttasıl olup şazz ve illetli olmayan hadistir.
4-Onu adalet ve zabt sahibi ravi yine kendisi gibi nakline ve zabtına güvenilir olan raviden rivayet eder.
5-Hasen hadis: Tarikleri bilinen ricali ise sahih hadisin ricalinin şöhret bulması gibi şöhret bulamamış hadistir.
6-Sahih ve hasen hadisin derecesinden aşağı derecede olan her hadis zayıf hadistir Onun çeşitleri çoktur.
7-(Sahabe’i kiramdan) Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’e izafe edilen her hadis Merfu Tabiin’e izafe edilen ise Maktu’dur.
8-Müsned (Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem)’e varıncaya kadar ravisi açısından isnadı muthasıl olup intika bulunmayan hadistir.
9-İsnadı her bir ravisinin işitmesiyle Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem)’e ulaşan hadis Muthasıl hadistir.
10-Müselsel hadis de Ravileri itibariyle tek bir vasıf üzere gelen hadistir Mesela Allah’a yemin olsun ki şu genç bana haber verdi…
11-Yine böyle:Onun bana ayakta olduğu halde tahdis etti yahut bana hadisi naklettikten sonra tebessüm etti denilmesi de böyledir.
12-İki yahut üç ravinin rivayeti Aziz üçten fazla olanın rivayeti Meşhurdur.
13-Muanan hadis an saidin an keramin gibi mübhem içinde ismi zikredilmemiş ravisi olan hadistir.
14-Ricali az olan her hadis Ali bunun zıddı ise Nazil hadistir.
15-Ashaba izafe ettiğin şey muhaddisler katında Mevkuf hadis olup ilim ve ferasettir.
16-Mürsel hadis seneden sahabi düşmüş olarak (Tabiu’nun) Hz Peygambere ulaştırdığı hadistir.Sadece bir ravinin rivayet ettiği hadise de Garib hadis denir.
17-Her halükarda isnadı muftasıl olmayan hadis Munkatı hadis olup isnadı kopmuştur.
18-Mu’dal hadis peşpeşe iki veya daha fazla ravisi düşen hadistir Müdelles olarak gelen hadis iki çeşittir.
19-Birincisi Tedlisü’ş-şeyh’tir O şeyhin seneden düşürülmesidir Bu da şeyhin şeyhinden an ve en lafızlarıyla nakletmekle olur.
20-İkincisi şeyhini düşürmez fakat onun vasıflarını bilinmeyen sıfatlarıyla vasfederek (tedlis yapar)
21-Sika ravinin sika raviler topluluğuna muhalefet ettiği hadis Şazz hadisdir Onu takip eden Maklub hadis ise iki nevidir.
22-Hadisin kendisiyle meşhur olduğu raviyi senedeki ravi ile değiştirmek bir kısım bir senedin başka bir senede kalbedilmesi diğer kısımdır.
23-Ferd sika bir ravi ile yahut muayyen bir beldeden bir topluluk ile belli bir rivayete hasredip kayıtladığın hadistir.
24-Kendisinde kapalı yahut gizli bir illet bulunan hadis Muallel hadistir Muhaddisler katında öyle bilinir.
25-Metinde yahut senedinde ihtilaf bulunan hadis Hadis Usülü alimlerine göre Muzdarib hadis’tir.
26-Hadisteki Müdreçler ravinin bazı lafızları getirip eklediği hadistir.
27-Birbirine yakın akranın kardeşinden rivayet ettiği hadis Müdebbe. Hadis’tir Öyleyse onu iyi tanı ve öğrenmekle iftihar et.
28-Hadis senedinde ravi isimleri künyeleri ve nisbetleri) yazılış ve okunuş şekli itibariyle aynı olan Müttefik zikrettiğimiz şeyde onun zıddı Müfteriktir.
29-(Hadisin senedinde ravinin isminin ve nesebinin) sadece yazılış şeklinde ittifak varsa Mu’telif hadis’tir onun zıddı ise Muhtelif hadis’tir.
30-Tekbir ravi infirad eder fakat o ravinin adaleti teferrüdü makbul olan diğer raviler seviyesine ulaşmamışsa Münker hadis’tir.
31-Hadisin Metruk oluşu tek kaldığı bir hadis olup o kişinin zayıflığı konusunda (Muhaddisler) icma etmişlerdir Bu hadis Merdud hadis gibidir.
32-Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’e yalan uydurma ve iftira izafe etmek işte bu Mevzu hadis (dir).
33-Bu bilgiler geldi sanki cevherü’l meknun ona isim verdim Manzümetü’l-Beykun.
34-Otuzdört beyit olarak geldi sonra hayırla hitama erdi.