Ali radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Ahir zamanda rafiza denilen ve islamdan ayrılan bir topluluk zuhur edecek.”
İsnadı Kesir en-Nevva’dan dolayı zayıftır
(Acurri eş-Şeria (1938); Buhari Tarih (1/279); Ahmed İbn Hanbel, Musned, c. 1, s. 103; Abdullah b. Ahmed es-Sunne (1268-70); İbn Ebi Asım es-Sunne (978); Bezzar (499); İbnu’l-Arabi Mucem (1501); Sunenu’l-Varide Fi’lFiten (277); Hatib Muvazzahu Evham (2/368); İbn Adiy el-Kamil (7/207); Ebu Tahir es-Silefi Tuyuriyyat (363); İbn Hacer Heytemi es-Savaiku’l-Muhrika (1/13); İbn Cevzi İlel (1/163)
Rafizilerin İslam’dan ayrılacağı hakkındaki hadislerin çoğu Emevî dönemindeki siyasal karışıklıklar ve çeşitli rahatsızlıkların doğmasıyla onlara karşı mucadele eden muhalif grupları fikri mucadelede saf dışı bırakmak için tedavule çıkartılmış bir rivayet olduğu anlaşılmaktadır.
Ahmed b. Hanbel, sadece hadis ilminde değil, İslam kültür tarihinde önemli yere sahib bir şahsiyettir. Onun yaşadığı dönemin hem kültürel atmosferi hem de doğup büyüdüğü ortamı dikkate alındığında, İslam Medeniyetinin zirvede olduğu bir döneme denk geldiği görülmektedir. Ahmed b. Hanbel’in yaşadığı dönemde vuku bulan mihne olayının, onun kişiliği ve ilmi şahsiyeti üzerinde derin izler bıraktığını söylemek mümkündür. Ortaya koyduğu en büyük eseri olan Musned’e alacağı rivayetleri seçerken, kendi dönemindeki bazı ravilerin mihne dönemindeki tutumlarını da bir ölçü olarak kabul ettiği görülmüştür. Onun ve eserinin otoritesini kazanma süreci ayrı bir çalışma konusu olmakla birlikte, mihne sürecinin hem Ahmed b. Hanbel’e hem de eserine karizma kattığını söylemek mümkündür.
İslam dünyasında büyük üne mazhar olan Musned’in günümüze ulaşmasında İbn Hanbel’in oğlu Abdullah ve onun talebesi el Katiî’nin büyük katkısı vardır. Ahmed b. Hanbel’in, eserine son şekline veremeden ömrünün sonuna yaklaşması, oğlu Abdullah ve el-Katiî’nin eser üzerinde bazı tasarruflarda bulunmasına neden olmuştur, fakat bu tasarruflar birçok tartışmayı da beraberinde getirmiş, eserde zayıf, hatta mevzu olduğu ileri sürülen hadislerin varlığı iddia edilmiştir. Şunu da ifade etmek gerekir ki, detaylı bir araştırma yapılmadan, eserdeki bu sıkıntıların sorumluluğunu sadece oğlu Abdullah’a ve onun talebesi olan el-Katiî’ye yüklenmesi de kanaatimizce yanlış olur. Ayrıca, rivayetlerin sıhhati konusunu tartışırken, Müsned türü eserlerde tamamen sahih hadisleri ihtiva etmek gibi bir amacın da güdülmeyeceği faktörünü göz önünde bulundurmakta yarar vardır.
İslam düşünce tarihinde Osman (r.anh)’ın şehid edilmesiyle başlayan fitne dönemi ve Emevîler döneminde yaşanan sosyal çalkantıların çok derin izdüşümleri vardır. Zamanla ortaya çıkan siyasi ve fikri cereyanları, fıkhi ve kelami ihtilafların izdüşümlerini belirli bir öğreti etrafında şekillenmeye başlamış fıkhi ve itikadi mezheblerin bünyesinde gözlemlemek mümkündür. Böyle bir ortamda, yine benzer olayların tetiklemesiyle doğmuş olan hadis ilminin de bu durumdan etkilenmemesi düşünülemezdi. Bu dönemin hadis külliyatına sızan çeşitli yansımaları olmuştur. Hilafetin saltanata dönüşmesiyle başlayan İmamet/Hilafet tartışmaları, ekonomik, toplumsal ve siyasi sebeblerin tetiklemesiyle gelişen göçleri önleme girişimleri, insan hürriyeti ve kader tartışmaları gibi konular, zamanla hadis formuna dönüşerek bahsettiğimiz yansımaları oluşturmuştur.
Ali radıyallahu anh’den: Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Kıyametten önce Rafıziler denilen bir kavim gelecek. Onlar islamdan uzaktırlar.”
İsnadı Kesir en-Nevva’dan dolayı bu rivâyet zayıftır.
(Abdullah b. Ahmed es-Sunne (1271); Dineveri Mucalese (2576); İbnul Arabi Mu’cem (1502); Sarimu’l-Meslul (582); Beyhaki Delail (8/22); es-Savaik (2/706)
İbni Abbas radıyallahu anhuma’dan; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki;
“Ahir zamanda “Rafıza” diye anılan, İslam’ı terk eden bir grup zuhur edecek. Onları gördüğünüzde onlarla savaşın. Zira onlar muşriktir.”
İsnadında tek kalan Haccac b. Temim zayıftır.
(Ahmed Fadailu’s-Sahabe (651, 702); Ebu Ya’la (2586, 6749); Bezzar (Keşful Estar 2777); Taberani (12/242); Abd b. Humeyd (1/232 no:698); Heysemi Maksadu’l-Ali (1456); Buğyetu’l-Bahis (2/945); Mecmau’z-Zevaid (10/22); Metalibu’l-Aliye (2973); İbni Ebi Asım es-Sunne (2/475); Haris Bin Ebi Usame, Musned (1043); Ebu Nuaym Hilye (4/95); İbnul Cevzi İlel (1/160); Berzenci el- İşaa(s.74); Muhibbu’t-Taberi Rıyadu’n-Nadra (1/364); Elbani Zılalu’l-Cenne (981)
Fatıma radıyallahu anha hadisi:
Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem Ali Radıyallahu anh’e buyurdu ki; “Müjdelen ey Ali! Şubhesiz sen ve seni sevenler cennettesiniz. Fakat bir güruh insan seni sevdiklerini iddia edecekler, fakat İslam’ı küçümseyecekler, onu terk edib bir tarafa atacaklar, İslam’dan okun yaydan çıktığı gibi çıkacaklardır. Onlara “Rafıza” denilecektir. Eğer onlarla karşılaşırsan, onlarla savaş! Zira onlar muşriktirler.”
Ali Radıyallahu anh’ın bu rivayetin ardından şöyle dedi; “Bizleri, Ehli beyti sevdiklerini söyleyecekler, lakin böyle değildir. Onların alameti Ebubekr ve Ömer radıyallahu anhuma’ya sövmeleridir.”
İsnadında Ebu’l-Cuhaf vardır. İbn Adiy Ebu'l Cuhaf için: “Kavi değildir. Hadiste huccet olmaz” dedi.
(Ebu’ş-Şeyh Tabakat (2/74, 4/122); Dârakutni (15/181); Ebu Ya’la (6749); Taberani (1/319); Abdullah Bin Ahmed es-Sunne (2/548); Deylemi (8301); Acurri eş-Şeria (1934); Lalkai Şerhu Usuli’l-İtikad (6/372); Hatib Muvazzahu Evham (1/51); Allame ed-Dani Sunenu’l-Varide Fi’l-Fiten (3/616); İbni Adiy el-Kamil (3/83), (7/213); Muhibbu’t-Taberi Rıyadu’n-Nadra (1/363, 385); Metalibu’l-Aliye (2974); Kenzu’l-Ummal (36360); Mecmau’z-Zevaid (9/131, 10/22); Zehebi Mizanu’l-İtidal (2/18), (7/171); Heytemi es-Savaik (2/468); Berzenci el-İşaa (s.73, 89); İs’afu’r-Rağibin (s.129) Ramuzu'l Ehadis(1748)
Ummu Seleme radıyallahu anha dedi ki; “Bir gece Rasulullah Sallallahu aleyhi ve sellem yanımda iken Fatıma ile beraber Ali (radıyallahu anhuma) geldi.
Ali radıyallahu anh’e buyurdu ki; “Sen ve arkadaşların cennettesiniz. Sen ve seni sevenler cennettesiniz. Dikkat et! Seni seven bir kavim dilleri ile söyledikleri şeyler sebebiyle İslam’dan dışarı fırlayacaklar. Okudukları Kur’an boyunlarından aşağı geçmeyecek. Onları “Rafıza” diye isimlendirecekler. Onlarla karşılaştığın zaman, onlarla mucadele et. Zira onlar muşriklerdir.”
Dedim ki; “Ey Allah’ın Rasulu! Onların alameti nedir?”
Buyurdu; “Cumua'yı ve Cemaati terk edecekler ve (sahabeler ve tabiinden ibaret olan) selefe hakaret edecekler.”
İsnadında munker râvi Suvar b. Mus’ab vardır.
(Taberani Evsat (6/335); Ahmed Fazailu’s-Sahabe (1115); Dârakutni İlel (15/182); Acurri Şeria (1933); İbni Ebi Asım es-Sunne (816); İbnu’l-Arabi Mucem (1503); Hatib Tarihu’l-Bağdat (12/358); el-Lalkai İtikad (6/372); İbn Asakir (42/334); Muhibbu’t-Taberi Rıyadu’n-Nadra (1/364); Mecmau’zZevaid (10/21); Savaik (s.364); İs’afu’r-Rağibin (s.129); Berzenci el-İşaa (s.73); Elbani Daife (5590)
Ali radıyallahu anh dedi ki: “Bir topluluk cehenneme girinceye kadar beni sevmekte aşırılık edecek. Bir topluluk da cehenneme girene kadar bana buğzedecek.”
İsnadı sahihtir.
(İbn Ebi Şeybe (6/374); Ahmed Fazailu’s-Sahabe (952); İbn Ebi Asım es-Sunne (2/476 no: 983, 986); Abdullah b. Ahmed es-Sunne (1338)
Çevrimdışı
