Gayret bizden başarı Allah (suphane ve teala)'dandır.
Peygamber şairleri sahabeler olan, söyledikleri her şiir Resulallah (saw)'in deyimiyle "müşriklerin kalplerine bir ok gibi saplanan" sahabelerin siirlerini paylasmadan önce genel olarak cahiliye dönemi ve şiir hakkında size birazcık bahsetmek istiyorum.
Cahiliye döneminde şairler o kadar kiymetliydi ki; Eğer bir kabileden şair çıkarsa: diğer kabileler onu kutlamaya gider,günler bazende aylar süren bir kutlama olurdu. Sözün ve kelimenin mahiyeti çok fazlaydı onlarda. Hatta işsiz güçsüz biri şair oldu mu, birine şiir bestelediyse kolay kolay aç kalmazdı. Hatta savaşçılardan daha çok önemsenirdi şairler..
Resulallah (saw) 'in gönderildiği zamana arap cahiliye dönemine gelecek olursak;
Bir kere belagat ve söz sanatları dehşet bir şekilde önemli ve baş tacı edilen bir dönem.
Bir şiir nakaratiyla,bazen elli yıl bazen de yarım asir süren kan davaları patlak veriyordu !! سبحان الله
Şairler el üstünde tutuluyor, sırf onların diline düşmemek için nice mal mülk feda ediliyordu. Çünkü bir şairin hicvettiği kabile ömrü boyunca o isimle meşhur olurdu ve bu zillet demekti onlar için.
Işte öyle bir zaman!
Ne oldu peki?
Alim olan, sinelerde gizlenen ve açığa vurulan bütün zerreleri ilmiyle kuşatan Allah (suphane ve teala) öyle bir kitap gönderdi ki nice şairleri belagatiyla secdeye kapattıran..
Kuran'i dinledikten sonra ünlü şairler arasında olan Lebid ne dedi biliyor musunuz?
"Ben Kuran'ı dinledikten sonra artık şiir yazmam, şiir okumam. "
Tabi islamiyetten önce bazı şairler; saçma sapan, yaşamadıkları, mübalağada sinır tanimayan ve kadınlara yazdıkları iffetsiz şiirlerle tanınan sairlerle de meşhurdurlar. Kuran'ı Kerim onlar hakkinda :
(Şuarâ 224)
Şairlere ise haddi aşan azgınlar uyarlar.
(Şuarâ Suresi 225)
Görmez misin ki onlar, her vadide şaşkın şaşkın dolaşırlar ve yapmadıkları şeyleri söylerler.
(Şuarâ Suresi 227)
Ancak iman edip salih amel işleyen, Allah'ı çok anan ve haksızlığa uğratıldıktan sonra öçlerini alanlar başka. Zulmedenler hangi akıbete uğrayacaklarını göreceklerdir.
Şimdi gelelim şairlerimize;
#Arapça şiirler alt alta değil yanyana dizeler olarak okunur.
Hendek savaşında Abdullah b. Revâha’ya ait şiir
و اﷲ لولا اﷲ ُ ما اهتدينا و لا تصدّقـنا و لا صلينا
إنّ الأعدا قد بغـوْا علينا وإن أرادوا فتنة أبينا
فأَ َ نزلـنْ سكينةً ً علينا وثبت الأقدامَ إن لاقـيْنا
" Allah olmasaydı eğer, ermezdik hidayete vallahi Zekât da vermezdik namaz da kılmazdık
Haksızlık etti bize düşmanlar
Niyetleri fitneyse eğer karşı koyarız
O halde üstümüze metanet indir Allah’ım!
Ayaklarımıza da sebat ver karşılaşırsak eğer! "
Abdullah B.Revaha'dan Resulallah'ın isteğiyle hemen firlayıp ayağa kalktığı ve söylediği şiir
إني تـفَـ َّ رسْتُ فيك الخيرَ أعْرِ ِ فهُ واﷲ يعلم أنْ ما خانني البصرُ
أنت
ُّ النبي وَمَنْ يـحِْرَمْ شفاعـتَـهُ يومَ الحِسابِ فقد أزرى به القدَرُ يثـبـِّ ت اﷲُ ما آتاك من حَـسَنٍ تثبيتَ موسى و نصرا كالذي نـ ِصروا
" Sende hayır olduğunu anladım, bilirim onu ben
Allah bilir ki, yanıltmadı beni gözler
Peygambersin sen ve kim mahrum kalırsa şefaatinden
Hesap günü, küçük düşürmüş olur onu kader
Sabit kılsın Allah, sana verdiği güzelliği
Musa’ya verdiği sebat gibi ve onlara verdiği zafer gibi bir zafer "
#Dedikten sonra Resulallah “Allah sana da sebat versin, ey Revâha’nın oğlu!” diyerek kendisine dua etmiştir.
Hassân b. Sabit’in, Resulallah'i laf eden Ebû Sufyân b. el-Hâris’e cevabı:
فأنتَ مُجَ َّ وفٌ نخِبٌ هَواءُ ألا أبلِغْ أبا سُفيانَ عَـنّي
وعبدُ الدارِ سادَتـها الإماءُ َّ بأن سُيُوفـنا تركـتـكَ عَبْدا
وعـند اﷲِ في ذاك الجزاءُ هجَوْتَ محمدا فأجبتُ عـنه
فشَ ُّ ركـما لخيْركـما الفِداءُ أتهجوه و لستَ له بكفءٍ
" Hey! Bildir benden Ebu Sufyan’a;
İçi boş hava ve korkak birisin sen
Köleleştirdi kılıçlarımız seni
Kabilen Abduddâr’ı ise cariyeler yönetmekte
Hicvettin Muhammed’i ve cevap verdim ben onun adına
Bununsa karşılığı var Allah katında
Dengi değilken sen hiciv mi edersin onu!
Kötü adam! Kurban olasın sen o hayırlı insana "
#Hasan B.Sabit aynı zamanda Resullah'i hicveden kabileler hakkinda Hz.Ebubekir'e gidip o kabilenin özellikleri ve yaptıklarını öğrenir ona göre kullanırdı şiirlerini. Kabilelerde onun şiirlerinden çekinir çoğu zaman hainliklerini sinelerinde biriktirirlerdi.
Kab B.Zubeyr'in yazdığı bir şiir :
أنبئتُ أنّ رسول اﷲ أوعدني والعفو عند رسول اﷲ مأمولُ
لا تأخذني بأقوال الوشاة ولم أذنب و إن كثرت فيّ الأقاويل
ُ إنّ الرسول لـنوٌرٌ يـسْتضاء. به و صار ِ مٌ من سيوف اﷲ مسلولُ
" Bana, Resulüllah’ın beni uyardığı haber verildi
Oysa af umulur Resulüllah nezdinde
Mahkum etme beni söz taşıyıcıların sözleriyle
Suç işlemediğim halde, çok olsa da hakkımda dedikodular.
Gerçekten kendisiyle aydınlanılan bir nurdur Peygamber
Ve Allah’ın, çekilmiş bir kılıclarindan bir kilictir o"
Abdullah Ez Zibara 'da hakkinda ölüm fermanı verilen müşrik azgın şairlerdendi.
Hz. Peygamber’den özür dileyerek Müslüman olmuştur.71 Özür dilediği uzunca Mimiye kasidesinden bazı dizeler şöyledir:
أسْديتُ إذْ أنا في الضلال أهيمُ إني لـمُعْ ت ـذر إلـيك مِـن الـذي
قـلبي و مُخطئ ُ هـذه محرومُ فالـيـومَ آمَن بـالـنـبيّ محـمّـدٍ
حـقٌّ و أنـك في العـباد جسيم ُ◌ و لقد شهدتُ بأنّ دينك صادق
" Özür dilemekteyim senden
Dalalette bocalamakta iken yaptıklarımdan dolayı
İman etti bugün Peygamber Muhammed’e
Kalbim, Bunda hata yapansa mahrumdur
Tanıklık ettim kuşkusuz dininin doğruluğuna
Hak oluşuna ve senin kullar arasındaki büyüklüğüne )
Nâbiga el-Ca‘dî' nin bir şiirini de sizinle paylaşayim:
أتيت رسول اﷲ إذ جِاء بالهدى ويتلو كتابا كالمجرة نيِّ را وجاهدتُ حتى ما أح ُّ س ومن معي سُهيلا إذا ما لاح ثـمّةَ َّ غورا أقيمُ على التقوى وأرضى بفعلها و كنت من النار المخوفة أحذرا بلغنا السما مجدا وَجُودا و سوددا و إنا لنرجو فوق ذلك مظهرا
(Geldim ben Allah’ın Resulüne getirdiğinde o hidayeti
Okumakta Samanyolu gibi aydınlık bir kitap
O kadar çabaladım ki, hissetmedim ben ve beraberimdekiler
Süheyl yıldızının doğuş ve batıya kayışını
Takva üzere kalır ve hoşnut olurum onu yapmaktan
Ve daha da sakınır oldum o korkulan ateşten
Göğe ulaştık onur, cömertlik ve itibarca
Kaldı ki biz bunun üstüne çıkmayı da umarız )
يا نفسي إن لا تقتلي تموتي
(Ey nefsim savaşmazsan ölürsün)
هاذا حمام الموت قد صليت
(Bu ölüm kapanıdır içine atılmışsın)
وما تمنيت فقد أعطيت
(Ne istediysen sana verilmiştir)
إن تفعيل فعل هما هديت
(Şüphesiz yaptığında hidayete erersin)
{Abdullah B.Revaha }
#Mute savaşında sancağı alan 3.kişiydi şehit olmadan önce atın sırtında yazdığı son şiir.
Şiirlerin devamı gelecek إن شاء الله
Peygamber şairleri sahabeler olan, söyledikleri her şiir Resulallah (saw)'in deyimiyle "müşriklerin kalplerine bir ok gibi saplanan" sahabelerin siirlerini paylasmadan önce genel olarak cahiliye dönemi ve şiir hakkında size birazcık bahsetmek istiyorum.
Cahiliye döneminde şairler o kadar kiymetliydi ki; Eğer bir kabileden şair çıkarsa: diğer kabileler onu kutlamaya gider,günler bazende aylar süren bir kutlama olurdu. Sözün ve kelimenin mahiyeti çok fazlaydı onlarda. Hatta işsiz güçsüz biri şair oldu mu, birine şiir bestelediyse kolay kolay aç kalmazdı. Hatta savaşçılardan daha çok önemsenirdi şairler..
Resulallah (saw) 'in gönderildiği zamana arap cahiliye dönemine gelecek olursak;
Bir kere belagat ve söz sanatları dehşet bir şekilde önemli ve baş tacı edilen bir dönem.
Bir şiir nakaratiyla,bazen elli yıl bazen de yarım asir süren kan davaları patlak veriyordu !! سبحان الله
Şairler el üstünde tutuluyor, sırf onların diline düşmemek için nice mal mülk feda ediliyordu. Çünkü bir şairin hicvettiği kabile ömrü boyunca o isimle meşhur olurdu ve bu zillet demekti onlar için.
Işte öyle bir zaman!
Ne oldu peki?
Alim olan, sinelerde gizlenen ve açığa vurulan bütün zerreleri ilmiyle kuşatan Allah (suphane ve teala) öyle bir kitap gönderdi ki nice şairleri belagatiyla secdeye kapattıran..
Kuran'i dinledikten sonra ünlü şairler arasında olan Lebid ne dedi biliyor musunuz?
"Ben Kuran'ı dinledikten sonra artık şiir yazmam, şiir okumam. "
Tabi islamiyetten önce bazı şairler; saçma sapan, yaşamadıkları, mübalağada sinır tanimayan ve kadınlara yazdıkları iffetsiz şiirlerle tanınan sairlerle de meşhurdurlar. Kuran'ı Kerim onlar hakkinda :
(Şuarâ 224)
Şairlere ise haddi aşan azgınlar uyarlar.
(Şuarâ Suresi 225)
Görmez misin ki onlar, her vadide şaşkın şaşkın dolaşırlar ve yapmadıkları şeyleri söylerler.
(Şuarâ Suresi 227)
Ancak iman edip salih amel işleyen, Allah'ı çok anan ve haksızlığa uğratıldıktan sonra öçlerini alanlar başka. Zulmedenler hangi akıbete uğrayacaklarını göreceklerdir.
Şimdi gelelim şairlerimize;
#Arapça şiirler alt alta değil yanyana dizeler olarak okunur.
Hendek savaşında Abdullah b. Revâha’ya ait şiir
و اﷲ لولا اﷲ ُ ما اهتدينا و لا تصدّقـنا و لا صلينا
إنّ الأعدا قد بغـوْا علينا وإن أرادوا فتنة أبينا
فأَ َ نزلـنْ سكينةً ً علينا وثبت الأقدامَ إن لاقـيْنا
" Allah olmasaydı eğer, ermezdik hidayete vallahi Zekât da vermezdik namaz da kılmazdık
Haksızlık etti bize düşmanlar
Niyetleri fitneyse eğer karşı koyarız
O halde üstümüze metanet indir Allah’ım!
Ayaklarımıza da sebat ver karşılaşırsak eğer! "
Abdullah B.Revaha'dan Resulallah'ın isteğiyle hemen firlayıp ayağa kalktığı ve söylediği şiir
إني تـفَـ َّ رسْتُ فيك الخيرَ أعْرِ ِ فهُ واﷲ يعلم أنْ ما خانني البصرُ
أنت
ُّ النبي وَمَنْ يـحِْرَمْ شفاعـتَـهُ يومَ الحِسابِ فقد أزرى به القدَرُ يثـبـِّ ت اﷲُ ما آتاك من حَـسَنٍ تثبيتَ موسى و نصرا كالذي نـ ِصروا
" Sende hayır olduğunu anladım, bilirim onu ben
Allah bilir ki, yanıltmadı beni gözler
Peygambersin sen ve kim mahrum kalırsa şefaatinden
Hesap günü, küçük düşürmüş olur onu kader
Sabit kılsın Allah, sana verdiği güzelliği
Musa’ya verdiği sebat gibi ve onlara verdiği zafer gibi bir zafer "
#Dedikten sonra Resulallah “Allah sana da sebat versin, ey Revâha’nın oğlu!” diyerek kendisine dua etmiştir.
Hassân b. Sabit’in, Resulallah'i laf eden Ebû Sufyân b. el-Hâris’e cevabı:
فأنتَ مُجَ َّ وفٌ نخِبٌ هَواءُ ألا أبلِغْ أبا سُفيانَ عَـنّي
وعبدُ الدارِ سادَتـها الإماءُ َّ بأن سُيُوفـنا تركـتـكَ عَبْدا
وعـند اﷲِ في ذاك الجزاءُ هجَوْتَ محمدا فأجبتُ عـنه
فشَ ُّ ركـما لخيْركـما الفِداءُ أتهجوه و لستَ له بكفءٍ
" Hey! Bildir benden Ebu Sufyan’a;
İçi boş hava ve korkak birisin sen
Köleleştirdi kılıçlarımız seni
Kabilen Abduddâr’ı ise cariyeler yönetmekte
Hicvettin Muhammed’i ve cevap verdim ben onun adına
Bununsa karşılığı var Allah katında
Dengi değilken sen hiciv mi edersin onu!
Kötü adam! Kurban olasın sen o hayırlı insana "
#Hasan B.Sabit aynı zamanda Resullah'i hicveden kabileler hakkinda Hz.Ebubekir'e gidip o kabilenin özellikleri ve yaptıklarını öğrenir ona göre kullanırdı şiirlerini. Kabilelerde onun şiirlerinden çekinir çoğu zaman hainliklerini sinelerinde biriktirirlerdi.
Kab B.Zubeyr'in yazdığı bir şiir :
أنبئتُ أنّ رسول اﷲ أوعدني والعفو عند رسول اﷲ مأمولُ
لا تأخذني بأقوال الوشاة ولم أذنب و إن كثرت فيّ الأقاويل
ُ إنّ الرسول لـنوٌرٌ يـسْتضاء. به و صار ِ مٌ من سيوف اﷲ مسلولُ
" Bana, Resulüllah’ın beni uyardığı haber verildi
Oysa af umulur Resulüllah nezdinde
Mahkum etme beni söz taşıyıcıların sözleriyle
Suç işlemediğim halde, çok olsa da hakkımda dedikodular.
Gerçekten kendisiyle aydınlanılan bir nurdur Peygamber
Ve Allah’ın, çekilmiş bir kılıclarindan bir kilictir o"
Abdullah Ez Zibara 'da hakkinda ölüm fermanı verilen müşrik azgın şairlerdendi.
Hz. Peygamber’den özür dileyerek Müslüman olmuştur.71 Özür dilediği uzunca Mimiye kasidesinden bazı dizeler şöyledir:
أسْديتُ إذْ أنا في الضلال أهيمُ إني لـمُعْ ت ـذر إلـيك مِـن الـذي
قـلبي و مُخطئ ُ هـذه محرومُ فالـيـومَ آمَن بـالـنـبيّ محـمّـدٍ
حـقٌّ و أنـك في العـباد جسيم ُ◌ و لقد شهدتُ بأنّ دينك صادق
" Özür dilemekteyim senden
Dalalette bocalamakta iken yaptıklarımdan dolayı
İman etti bugün Peygamber Muhammed’e
Kalbim, Bunda hata yapansa mahrumdur
Tanıklık ettim kuşkusuz dininin doğruluğuna
Hak oluşuna ve senin kullar arasındaki büyüklüğüne )
Nâbiga el-Ca‘dî' nin bir şiirini de sizinle paylaşayim:
أتيت رسول اﷲ إذ جِاء بالهدى ويتلو كتابا كالمجرة نيِّ را وجاهدتُ حتى ما أح ُّ س ومن معي سُهيلا إذا ما لاح ثـمّةَ َّ غورا أقيمُ على التقوى وأرضى بفعلها و كنت من النار المخوفة أحذرا بلغنا السما مجدا وَجُودا و سوددا و إنا لنرجو فوق ذلك مظهرا
(Geldim ben Allah’ın Resulüne getirdiğinde o hidayeti
Okumakta Samanyolu gibi aydınlık bir kitap
O kadar çabaladım ki, hissetmedim ben ve beraberimdekiler
Süheyl yıldızının doğuş ve batıya kayışını
Takva üzere kalır ve hoşnut olurum onu yapmaktan
Ve daha da sakınır oldum o korkulan ateşten
Göğe ulaştık onur, cömertlik ve itibarca
Kaldı ki biz bunun üstüne çıkmayı da umarız )
يا نفسي إن لا تقتلي تموتي
(Ey nefsim savaşmazsan ölürsün)
هاذا حمام الموت قد صليت
(Bu ölüm kapanıdır içine atılmışsın)
وما تمنيت فقد أعطيت
(Ne istediysen sana verilmiştir)
إن تفعيل فعل هما هديت
(Şüphesiz yaptığında hidayete erersin)
{Abdullah B.Revaha }
#Mute savaşında sancağı alan 3.kişiydi şehit olmadan önce atın sırtında yazdığı son şiir.
Şiirlerin devamı gelecek إن شاء الله
Son düzenleme:
