Âleykum selam we rahmetullâhi we berakâtuhu ;
Az da olsa sahur yapmak sünnettir.
Nitekim bir hadiste: "Sizden biriniz bir yudum su bile içse..."
(ed-Dureru's-Sunniyyeti fi'l-Ecvibeti'n-Necdiyye, 5/350) buyurulur.
Sahur orucun sıhhatinde bir şart değildir.
Ancak sahur mustehabdır, çünkü Rasulullah Sallallahu aleyhi vesellem şöyle
buyurmuştur:
"Sahura kalkınız çünkü sahurda bereket vardır."
(Buhari, Savm: 20, Muslim, Sıyâm: 45; Tirmizî, Savm: 17; Nesâi, Savm: 18; el-Fetâvâ l ibni Baz, Kitabu'd Da've, 2/161)
"Sahur yapınız" emri irşad içindir. Bu sebeble onu bol hayır manasına gelen bereket gerekçesine bağlamıştır.
Peygamberin Sallallahu aleyhi vesellem arka arkaya oruç tuttuğu günlerde sahuru terk ettiği de rivayet edilmiştir. Bu da sahurun farz olmadığının delilidir.
Sahurun mustehablığının delillerinden birisi de Peygamberin Sallallahu aleyhi vesellem ashabına emre imtisalin tam olması için bir hurma tanesiyle de olsa veya sütle karışık az bir suyla da olsa sahur yapmalarını emretmiş olmasıdır.
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurur:
"Bizim orucumuzla ehli kitabın orucu arasındaki fark sahur yemeğidir."
(Muslim, Sıyâm: 46; Ebu Dâvud, Savm: 15; Tirmizî, Savm: 17; Nesâi, Savm: 27)
Hadiste geçen bereketle kastedilen mana şudur:
Sahur yapan kimsenin ameli bereketli olur. Çünkü sahur yemeği o gün ona salih ameller yapması için güç ve kuvvet verir. Şöyle ki oruç tutması onun namaz kılmasını, zikretmesini, iyiliği emredip, kötülükten sakındırmasını zorlaştırmaz. Halbuki sahuru terk ettiği zaman az yediği ve sadece akşamları yediği için salih amelleri işlemek ona ağır gelir. (İbnu Cibrin, Fetâvâ es-Sıyam, s. 16, 17)
Niyet Zamanına Göre İki Türlü Oruc :
1- Akşamdan itibaren gündüz kuşluk vaktine kadar niyet edilebilen oruclar:
Bunlar, Ramadan ayında (farz olan) tutulan, belirli günlerde tutulması adanan oruclar ile, nafile olarak tutulan oruclardır.
Bu oruclara, geceleyin imsak vaktinden önce niyet edilebileceği gibi gündüz kuşluk vaktine kadar da niyet edilebilir, gece niyet etmek daha faziletlidir.
Gündüz oruca niyetin caiz olması, imsaktan sonra birşey yemeyip içmemeye ve orucu bozan bir iş yapmamaya bağlıdır. Eğer oruca aykırı bir şey yapılmış ise gündüz niyet caiz olmaz.
2- İmsak vaktinden önce, geceleyin niyet edilmesi gereken oruclar:
Bunlar da; Ramadanda tutulamayıp başka zamanda kaza edilen Ramadan orucu ile her çeşit keffaret orucları, başlanıp ta bozulan nafile orucların kazası ve mutlak olarak adanan (zamanı belirlenmeyen) oruclardır.
Bu oruçlar için belirlenen bir vakit olmadığından bunlar için imsaktan önce geceleyin niyet etmek lâzımdır. Bu oruclara tan yeri ağardıktan yani imsak vakti geçtikten sonra niyet edilmez.
Ramadan orucuna akşamdan itibaren kuşluk vaktine kadar niyet edilebilir. Normal olarak oruca sahur yemeğini yedikten sonra niyet edilir. Ancak sahurda uyanamayıp yeme içme zamanının bittiği imsak vaktinden sonra kalkan bir kimse, güneş doğmuş olsa bile, kuşluk vaktine kadar o günün orucuna niyet edebilir. Yeter ki, imsak vaktinden sonra orucu bozacak bir şey yapmasın.
Sahura kalkmak istemeyen bir kimse akşamdan sonra yarının orucuna niyet edebilir, geceleyin kalkıp tekrar niyet etmesi gerekmez.
Niyet esasen kalb ile olur. Yani geceleyin, yarın oruc tutacağını kalbinden geçiren kimse niyet etmiş demektir. Oruc tutmak düşüncesi ile sahur yemeğine kalkan kimsenin bu düşüncesi de niyettir. Oruca kalb ile niyet etmek yeterlidir.
Bu konuda Şeyhu'l İslam İbn Teymiyye rahimehullah şunları demektedir:
"Orucun kendisine vâcib olduğuna inanan ve Ramadan ayında oruç tutmak isteyen her müslümanın niyet etmesi de gerekir.
Yarın Ramadan olacağını bildiği zaman oruca da niyet etmelidir. Niyetin yeri kalbtir. Ne yapmak istediğini bilen herkesin ona niyet etmesi de gerekir. Niyeti kelimelerle ifade etmesi müslümanların icmaı ile vâcib değildir. Müslümanların hepsi niyetle oruç tutarlar. Alimler arasında onların oruçlarının sıhhati konusunda hiçbir ihtilaf yoktur. Allah en iyi bilendir" (İbnu Teymiyye, Mecmuu Fetâvâ, 25/214)
Çevrimdışı
