Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çözüldü Kopya Çekmek ve Torpil Kul Hakkı mıdır?

_katre_ Çevrimdışı

_katre_

الحمدلله
Site Emektarı
Selamün Aleyküm ve Rahmetullah;

2 tane sorum olacaktı.

1) Okuyan birisi sınavlarda kopya çekse kul hakkına girmiş olur mu? Daha açık ifade edeyim.

Çan eğrisi sistemi vardır bilmem biliyor musunuz. Herkesin ortalamasına göre notlar değerlendirilir. Çok kişi yüksek not alırsa diğerleri bundan etkilenir. Ortalama ne çıkarsa sınır o olur onun altında kalan o dersten de kalmış olur.Yani kopya çekilirse başkasının notu da etkileniyor.

Diyeceğim şu ki ilerde okuduğu bölümle ilgili mesleğini yapan kişinin aldığı para helal olur mu veya aldığı parayı hak etmiş olur mu (kopya çekerek belli bir seviyeye geliyor sonuçta). Bunun vebali olur mu?

Herkes kopya çekerek dersten geçiyorsa veya çoğu kişi böyle yapıyor ama bir kişi olsun yapmıyorsa yine de kul hakkı olur mu? Sadece bu değil genel düşünürsek başka okullarda bu bölümü okuyan kişilerin de hakkına girmiş olunur mu? Eğer bütün bunlar kul hakkıysa çalışmanın karşılığında alınan para helal olur mu ya da hak etmiş olur muyuz?


2) Bir de torpil meselesi var. Hakka girmiş olur muyuz herkes yapıyorsa yapılmasında sakınca yoktur dediler ne kadar doğrudur?


Allah s.w.t razı olsun.İlminizi artırsın.
 
Abdulmuizz Fida Çevrimdışı

Abdulmuizz Fida

فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ
Admin
Aleykum selam we rahmetullahi we berakâtuhu ;

Kul hakkıyla alâkadar olan sorularınız, kişisine göre oldukça derine ve detaya inebilecek tarzdandır. Bu sebeble ne kadar cevab verecek olursak olalım, cevabımız herkes için standart teşkil etmeyebilir. Çünkü Rabb'imiz (c.c.) şöyle buyurmuştur :
"Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür." (Zilzal 7 - 8)

1- Okulda imtihan esnasında kopya çekmek câiz olmamakla birlikte ayrıca haksız menfaat / kazanç elde ederek, hatta öğretmeni aldatmaya sebebiyet verdiği için günahtır. Bir de bunun sonucunda başka öğrencilerin üstüne (sıralama) çıkarak elde edebilecekleri hakları kaybetmesine sebebiyet veriliyor ise, sıralamasını değiştirdiği her öğrencinin hakkına girilmektedir. Tüm bunların neticesinde bu kopyanın etkisi olduğu kadar vesilesiyle, aslen elde edilemeyecek bölüm / meslekte branş yapılarak gelir elde edilecekse bunda da Allah'ın (c.c.) bileceği / dilediği kadar etkisi vardır.
Bunun benzeri (kul hakkına giren) durumlar, yaşamın çeşitli evrelerinde pek çok kişinin başına gelmiş olması muhtemeldir. Bu gibi durumlar sebebiyle kul hakkına girilen kişilerden helallik alınma ihtimali mevcud ise (muhtemelen herkese ulaşılamaz) helallik dilenmesi, aksi durumunda Allah (c.c.)den afv dilenerek tevbe ve istiğfar edilerek pişmanlığı dile getirmelidir.

2- Torpil meselesi ise, duruma göre hükmü değişebilir.

Kuran-ı Kerimde emanetlerin ehline verilmesi emredilmiştir:

اِنَّ اللّٰهَ يَأْمُرُكُمْ اَنْ تُؤَدُّوا الْاَمَانَاتِ اِلٰٓى اَهْلِهَاۙ وَاِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ اَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِؕ اِنَّ اللّٰهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهٖؕ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ سَمٖيعاً بَصٖيراً
"Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne güzel öğütler veriyor. Şubhesiz Allah her şeyi işitmekte, her şeyi görmektedir." (Nisa 4/58)
Peygamberimizin (s.a.v) hadisinde de ; ".........

“–Kıyâmet hakkında soru soran nerede?buyurdular.
Bedevî: “–Buradayım, yâ Rasûlâllah! dedi.
“–Emanet zâyî edildiği zaman kıyâmeti bekle! buyurdular.
Bedevî: “–Emanet nasıl zâyî olacak? diye sordu.
Rasûl-u Ekram (s.a.v) de: “–Emanet ehil olmayan kimseye verildiği zaman kıyâmeti bekle! buyurdular. (Buhârî, İlim 2, Rikāk 35)


Bunlardan (torpil çeşitlerinden) ilki, başkasını mağdur etmeden, kimsenin hakkını yemeden gerçekleştirilebilen torpil uygulamasıdır. Bu duruma misal verecek olursak; bir kuruma kimse işe alınmıyor iken, O iş konusunda Liyâkat sahibi olduğu halde torpil/referans aracılığıyla oraya işe başla(t)mak böyledir. Burada görev alma neticesinde (kimsenin) kul hakkına girilmemektedir.

İkinci torpil çeşidi ise yine birinci torpil çeşidi gibi kimsenin hakkına geçilmeyen bir durumda liyâkatlı olmana rağmen hakkın olan bir meselede hakkın yeniyor ve mağdur oluyorsan, hakkını muhafaza edebilmek, tekrar normal durumdaki konumunu koruyabilmen için araya hatırlı / torpil kişileri koyulmasında sakınca yoktur. (Allah-u âlem)

Üçüncü torpil uygulaması çeşidi ise; üstte açıklandığı gibi, başkasının kazanabileceği bir hakkı/kazancı, menfâati haksız yere elde etmek için kullanılması durumunda kul hakkına geçilmesidir. Çünkü başkasının kazanması gereken bir hakkı, nahak yere bir usûl ve yöntemle gasb ediyor, karşı tarafı mağdur ediyor ki bu kul hakkına girdiği gibi câiz de değildir. Velev ki o işe aranan şartlar kendisinde bulunsa bile, başkasının kazandığı bir Hakkı torpille çalmak kul hakkıdır.

Liyâkatsız kişinin torpil kullanılarak liyakat sahibinin hakkını gasb ederek işin ehli olmadan aranan konuma, işin başına getirilmesi ve bunun sonucunda yaptığı işin hakkını verememesi durumunda da kul hakkının haricinde ayrıca aldığı maaşı da haram kapsamına sokar!


Başkasının Kazandığı Bir Hakkı, Torpille Farklı Birine Verdirme Durumunda Kazanç Haram Olur mu?
Torpilin üçüncü çeşidi olan Başkasının yerine kendisini veya istenilen farklı birini seçtirmek sûretiyle girilen kul hakkı günahına ilave olarak çalışılan işten (veya menfaatten dolayı) elde edilen maaş / gelir kazancın (maaş - gelir) durumuna eğer o iş için aranan şartlar (liyâkat) kendisinde bulunuyorsa, sadece Hak çalmaktan dolayı kul hakkına (günaha) girilmiş olup, alınan maaşın (haramiyetine) etkisi yoktur. Evet o işi elde etme girişimi câiz değildir, çünkü başkasının hakkını gasb etme hadisesi meydana gelmektedir ki bu da kul hakkıdır. Durum böyle olsa da bu iş sürecinde helal olan istenilen işi yaparken verilen emek gereği kazanılan gelir helaldir. Torpil, işe giriş kapsamıyla ilgilidir. Ondan sonraki süreçteki gelişmeler ve çalışmaların kazancına etkisi yoktur. Çünkü günahlar kendi mahallini / dairesini kapsar, kıyâmete kadar bu (torpille işe girme) kul hakkı haramından/günahtan dolayı yaptığı, emek verdiği, çalışmasından dolayı ayrıca kazandığı maaşı / helal kazancını harama çevirmez.


Bu durumun çelişkisine misal verecek olursak; torpille iki kişi başkalarının yerine işe girmiş olsun. Biri ilk maaşını aldığında öldü, diğeri ise 30 sene o işte çalışıp maaş aldı. İşe girerken haram olan torpil gereği günahları aynı idi. Birinin eceli geldi ilk ayda öldü, fakat diğer 30 sene maaş aldıktan sonra öldü. Eğer haram yolla girilen işte emek gereği kazanılan helal maaş haram olmuş olsaydı, aynı haramla (torpil) girilen işte aldığı uzun yıllar maaş neticesinde haram kazancından dolayı az maaş alıp ölenden daha fazla harama, günaha girmiş olması gerekirdi. Oysa bunun (gelirin) haramlığı konusunda ne bir âyet ne de bir hadis vardır. Haramlık sadece torpil kullanılması sonucunda başkasının kul hakkına girilmesi neticesinde kazanılan günahtır. Sonraki emekten dolayı kazanılan gelire etkisi yoktur. Aksini iddia edenlerin harama dönüştüğüne dair hüküm koyucu Allah'ın bir ayetini veya Onun Nebi'sinin bir hadis-i şerifini delil olarak ortaya koymaları gerekir. Nefsinden konuşana itibar edilmez.
Benzer konuda bir misal daha verecek olursak; zinâkar iki kişiden biri 2 gün sonra ölmüş olsa, diğeri de 20 sene daha yaşayıp bu süreçte çeşitli ibaadet veya ameller yapmış olsa, zina işleyip kazandığı günahtan dolayı, daha sonraki zamanlarda yaptığı amellere haram veya günah etkisi yoktur. Haram olan sadece zina fiilidir. Diğer amellerinin karşılığı ayrıca değerlendirilir, harama dönüşmez.



Faizle Alınan Tarlanın Ürünü Helal Olur mu?

Faizli Alışverişin İptali? Faizli Geliri Olan Evde, Çocuk Yemek Yiyebilir mi?

Kredi ile Alınan Eve Kiracı Olmak Caiz mi?

Kocanın Kazanıp Eve Getirdiği Para Haram ise, Kadın Ne Yapar?
 
_katre_ Çevrimdışı

_katre_

الحمدلله
Site Emektarı
Allah razı olsun.

Bir sorum daha vardı ama unuttum.Hatırlarsam soracağım inşaAllah
 
Üst Ana Sayfa Alt