Çevrimdışı
SORU :
Sevr İbnu Zeyd el-Dîlî anlatıyor:
"Ömer (radıyallâhu anh), hamr için uygulanması gereken haddin miktarı hususunda (Ashabla) istişarede bulundu.
Ali (radıyallâhu anh): "Seksen sopa vurulmasını uygun görüyorum" dedi. Çünkü kişi, içince sarhoş olur, sarhoş olunca hezeyana düşer (saçmalar), hezeyana düştü mü iftira atar. (İftiranın cezası ise 80 sopadır).
Böylece Ömer (radıyallâhu anh) içki içenler için haddi 80 sopa takdir etti." (Muvatta, Eşribe, 2; Ebû Dâvûd, Hudûd, 37; Şevkânî, VII, 156-157)
Abdurrazzak'ın Musannef'inde, Peygamber'in (s.a.v.), içki içenlere 80 sopa vurduğu rivayet edilmiştir.
(Musannef, 13548.
İbn Uyeyne—Amr b. Ubeyd—Hasan silsilesiyle şu rivayete yer verile mistir:
"Ömer b. el-Hattâb, Mushaf'a, Rasûlullah'ın içki için 80 değnek vurduğunu yazmayı düşündü..." Bu sened munkatı'dır.)
İbn Abbas (r.anhuma): "Peygamber (s.a.v.) içki hakkında belli bir ceza koymamıştır." demiştir.
(Ebu Davud, 4476. Râvileri sikadır. Ancak İbn Cureyc'den an'ane yollu rivayet vardı)
Ali (r.anh) ise: "Peygamber (s.a.v.) içki cezası olarak kırk 40 sopa vurdu. Ebu Bekir de 40 vurdu. Ömer ise 80'e iblağ etti. Hepsi de sünnettir." der.
(Muslim, Hudud, 1702; Ebu Davud, Hudud, Bab 36, Hadis no: 4480, 4481)
Ali (r.anh): "Üzerine had uygulanıb da ölen kimse için asla diyet ödeyecek değilim. Ancak içki içen(in durumu) bundan mustesna. Çünkü Rasûlullah (s.a.v.) bu konuda bir hüküm koymadı. Uyguladığımız bu ceza bizzat bizim kendi görüşümüz." demiştir.
Ebu Davud'un lafzı böyledir.
Buhari ve Muslim'in lafzı ise: "Çünkü Rasûlullah (s.a.v.) öldü ve onu bir hükme bağlamadı." şeklindedir. (Ebu Davud, 4486, Buhari, 86/4; Muslim, 1707)
Deniliyor ki: Bu ifadeden maksat, Peygamber'in (s.a.v.) içki hakkında diğer hadlerde olduğu gibi artırılamaz-eksiltilemez bir ceza miktarı belirlemesine gitmediğini ifade olmalıdır. Yoksa nasıl olur, bizzat Ali (r.anh)'nin kendisi , Peygamberin (s.a.v.) içki için 40 (sopa) vurduğuna şahidlik etmiştir.
Ali (r.anh): "Bu bizzat bizim kendi görüşümüz" sözü ile içki cezasının 80 sopa ile takdir edilmesini kasdetmektedir. Zira Ömer (r.anh) ashabı toplamış ve onlarla istişare etmiş, onlar da seksen olarak belirlenmesini işaret etmişler, Ömer de öylece yürürlüğe koymuştur. Sonra Ali (r.anh) kendi hilâfeti döneminde 40 sopa olarak uygulamış ve: "Bu bana göre daha iyi." demiştir.
Hadisler üzerinde dikkatlice düşünen kimse görür ki, içki cezasında 40 sopa vurulması haddir. Ziyade edilen diğer 40 sopa ise üzerinde ashabın ittifak ettikleri tavır nevindendir. Öldürme cezası ise ya mensuhtur ya da devlet başkanının görüşüne bırakılmış maslahat gereği bir tasarruftur. Devlet başkanı insanların içki cezasını önemsemeyerek içkiye düşkünlük gösterdiklerini görür ve diğerlerinin ibret almaları ve içkiden vazgeçmeleri için birini öldürmeyi uygun görürse, böyle bir yetkisi mevcuddur. Nitekim Ömer (r.anh), içki yüzünden başı kazıtma ve sürgün gibi cezalar da uygulamıştır. Bu devlet başkanlığı tasarrufları ile ilgili hükümlerden biri olmaktadır. Tevfik Allah'tandır.
(Îbnu'l-Kayyim, Tehzîbu's-Sunen'de (6/238) şöyle demektedir:
"Deliller şunu ortaya koymaktadır ki, öldürülmesi emri kesinkes olmayıb, maslahat gereği ta'zir nevindendir. İnsanlar içki içmeyi çoğaltırlar ve hadle de içkiden kaçınmazlarsa, bu durumda devlet başkanı öldürmeyi uygun görüyorsa bunu yapabilir. Bu yüzdendir ki, Ömer (r.anh) içki suçundan dolayı kâh sürgün cezası vermiş, kâh başı tıraş etmiş, bazan da seksen dağnek vurmuştur. Peygamber (s.a.v.) ve Ebu Bekir, 40'ar sopa vurmuşlardı. Bütün bunlar, dördüncü seferinde öldürmenin had olmadığını, maslahat gereği tâzir olduğunu göstermektedir."
(İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/161-164)
Şarap içen kimseye Rasulullah (s.a.v.) döneminde sayı ve keyfiyet bakımından farklı celde cezalarının ve ilâve cezaların uygulanmıştır. (Buhârî, “Hudûd”, 4; Ebû Dâvûd, “Hudûd”. 35-36; Şevkânî, VII, 156-157)
Ebû Bekir (r.anh)’in şarap içene 40, Ömer (r.anh)’in ise sahabe ile yaptığı istişare sonunda 80 sopa vurdurmuştur. (Ebû Dâvûd, “Hudûd”, 37; Şevkânî, VII, 156-157)
Hanefî, Mâliki ve Hanbelî fakihlerine göre şarap içene (sarhoşa) uygulanacak 80 celdenin tamamı had,
Şâfiîler’e, Zâhirîler’e ve Zeydîler’e göre ise ilk 40 celde had, ikincisi ta’zîr grubunda yer alır.
Sevr İbnu Zeyd el-Dîlî anlatıyor:
"Ömer (radıyallâhu anh), hamr için uygulanması gereken haddin miktarı hususunda (Ashabla) istişarede bulundu.
Ali (radıyallâhu anh): "Seksen sopa vurulmasını uygun görüyorum" dedi. Çünkü kişi, içince sarhoş olur, sarhoş olunca hezeyana düşer (saçmalar), hezeyana düştü mü iftira atar. (İftiranın cezası ise 80 sopadır).
Böylece Ömer (radıyallâhu anh) içki içenler için haddi 80 sopa takdir etti." (Muvatta, Eşribe, 2; Ebû Dâvûd, Hudûd, 37; Şevkânî, VII, 156-157)
Abdurrazzak'ın Musannef'inde, Peygamber'in (s.a.v.), içki içenlere 80 sopa vurduğu rivayet edilmiştir.
(Musannef, 13548.
İbn Uyeyne—Amr b. Ubeyd—Hasan silsilesiyle şu rivayete yer verile mistir:
"Ömer b. el-Hattâb, Mushaf'a, Rasûlullah'ın içki için 80 değnek vurduğunu yazmayı düşündü..." Bu sened munkatı'dır.)
İbn Abbas (r.anhuma): "Peygamber (s.a.v.) içki hakkında belli bir ceza koymamıştır." demiştir.
(Ebu Davud, 4476. Râvileri sikadır. Ancak İbn Cureyc'den an'ane yollu rivayet vardı)
Ali (r.anh) ise: "Peygamber (s.a.v.) içki cezası olarak kırk 40 sopa vurdu. Ebu Bekir de 40 vurdu. Ömer ise 80'e iblağ etti. Hepsi de sünnettir." der.
(Muslim, Hudud, 1702; Ebu Davud, Hudud, Bab 36, Hadis no: 4480, 4481)
Ali (r.anh): "Üzerine had uygulanıb da ölen kimse için asla diyet ödeyecek değilim. Ancak içki içen(in durumu) bundan mustesna. Çünkü Rasûlullah (s.a.v.) bu konuda bir hüküm koymadı. Uyguladığımız bu ceza bizzat bizim kendi görüşümüz." demiştir.
Ebu Davud'un lafzı böyledir.
Buhari ve Muslim'in lafzı ise: "Çünkü Rasûlullah (s.a.v.) öldü ve onu bir hükme bağlamadı." şeklindedir. (Ebu Davud, 4486, Buhari, 86/4; Muslim, 1707)
Deniliyor ki: Bu ifadeden maksat, Peygamber'in (s.a.v.) içki hakkında diğer hadlerde olduğu gibi artırılamaz-eksiltilemez bir ceza miktarı belirlemesine gitmediğini ifade olmalıdır. Yoksa nasıl olur, bizzat Ali (r.anh)'nin kendisi , Peygamberin (s.a.v.) içki için 40 (sopa) vurduğuna şahidlik etmiştir.
Ali (r.anh): "Bu bizzat bizim kendi görüşümüz" sözü ile içki cezasının 80 sopa ile takdir edilmesini kasdetmektedir. Zira Ömer (r.anh) ashabı toplamış ve onlarla istişare etmiş, onlar da seksen olarak belirlenmesini işaret etmişler, Ömer de öylece yürürlüğe koymuştur. Sonra Ali (r.anh) kendi hilâfeti döneminde 40 sopa olarak uygulamış ve: "Bu bana göre daha iyi." demiştir.
Hadisler üzerinde dikkatlice düşünen kimse görür ki, içki cezasında 40 sopa vurulması haddir. Ziyade edilen diğer 40 sopa ise üzerinde ashabın ittifak ettikleri tavır nevindendir. Öldürme cezası ise ya mensuhtur ya da devlet başkanının görüşüne bırakılmış maslahat gereği bir tasarruftur. Devlet başkanı insanların içki cezasını önemsemeyerek içkiye düşkünlük gösterdiklerini görür ve diğerlerinin ibret almaları ve içkiden vazgeçmeleri için birini öldürmeyi uygun görürse, böyle bir yetkisi mevcuddur. Nitekim Ömer (r.anh), içki yüzünden başı kazıtma ve sürgün gibi cezalar da uygulamıştır. Bu devlet başkanlığı tasarrufları ile ilgili hükümlerden biri olmaktadır. Tevfik Allah'tandır.
(Îbnu'l-Kayyim, Tehzîbu's-Sunen'de (6/238) şöyle demektedir:
"Deliller şunu ortaya koymaktadır ki, öldürülmesi emri kesinkes olmayıb, maslahat gereği ta'zir nevindendir. İnsanlar içki içmeyi çoğaltırlar ve hadle de içkiden kaçınmazlarsa, bu durumda devlet başkanı öldürmeyi uygun görüyorsa bunu yapabilir. Bu yüzdendir ki, Ömer (r.anh) içki suçundan dolayı kâh sürgün cezası vermiş, kâh başı tıraş etmiş, bazan da seksen dağnek vurmuştur. Peygamber (s.a.v.) ve Ebu Bekir, 40'ar sopa vurmuşlardı. Bütün bunlar, dördüncü seferinde öldürmenin had olmadığını, maslahat gereği tâzir olduğunu göstermektedir."
(İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/161-164)
Şarap içen kimseye Rasulullah (s.a.v.) döneminde sayı ve keyfiyet bakımından farklı celde cezalarının ve ilâve cezaların uygulanmıştır. (Buhârî, “Hudûd”, 4; Ebû Dâvûd, “Hudûd”. 35-36; Şevkânî, VII, 156-157)
Ebû Bekir (r.anh)’in şarap içene 40, Ömer (r.anh)’in ise sahabe ile yaptığı istişare sonunda 80 sopa vurdurmuştur. (Ebû Dâvûd, “Hudûd”, 37; Şevkânî, VII, 156-157)
Hanefî, Mâliki ve Hanbelî fakihlerine göre şarap içene (sarhoşa) uygulanacak 80 celdenin tamamı had,
Şâfiîler’e, Zâhirîler’e ve Zeydîler’e göre ise ilk 40 celde had, ikincisi ta’zîr grubunda yer alır.
