Çevrimdışı
HENÜZ YEMEK YEMEYEN ERKEK VE KIZ ÇOCUK*LARIN İDRARININ HÜKMÜ
Ümmü Kays binti Mihsan'dan rivayet edildiğine göre, henüz yemek yememiş küçük bir oğlunu Peygambere getirmiş ve bebek, Peygamberin elbisesine bevletmiş. Bunun üzerine Peygamber su istemiş ve elbisenin üzerine serpmiş, fakat elbiseyi yıkamamıştir. [1]
Hz. Ali'den rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber şöy*le buyurmuştur:
"Süt emen çocuğun sidiğine su serpilir, kız çocuğun sidiği ise yıkanır." Katade diyor ki" Bu hüküm henüz yemek yemeyen çocuklar içindir. Yemek yedikleri zaman her ikisi*nin sidiği de yıkanır." [2] Hz. Aişe'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
"Tahnik etmesi için Peygambere bir çocuk getirildi. Sonra çocuk Peygamberin üzerine bevletti. Bunun üzerine Peygamber oraya su döktü." [3]
Ümmü Kürz el-Huzaiyye'den rivayet edildiğine göre Şöyle demiştir.
"Peygambere bir çocuk getirildi ve çocuk onun üzerine bevletti.
Bunun üzerine peygamber oraya su serpilmesini emretti. Daha sonra bir kız çocuk getirildi ve yine üzerine bevletti. Peygamber (a.s.) bu sefer elbisesinin yıkanmasını emretti. [4]
Amr b. Şuayb babasından oda dedesinden, o da Ümmü Kürz'den, Peygamber (a.s) şöyle buyurmuşur.
"Oğlan çocuğun bevlettiği yere su serpilir, kız çocuğun bevlettiği yer ise yıkanır.”
Ümmü Fadl Lübabe binti el-Haris'ten rivayet edildiğine göre Hüseyn b. Ali Peygamberin kucağında iken bevl etti. Bunun üzerine ben "Ya Rasûlullah, elbiseni bana ver de ben onu yıkayıncaya kadar başka bir elbise giy" dedim.
O da "Oğlan çocuğun bevlettiği yere sadece su serpilir, kız çocuğun bevlettiği yerler ise yıkanır" buyurdu. [5]
Abdurrahman b. Mehdi, Yahya b. el-Velid'den o da Muhil b. Halife'den o da Ebu's Semh'den rivayet ettiğine göre Ebu's Semh demiştir ki:
"Peygambere hizmet ediyor*dum. Derken Hasan ile Hüseyn getirildi. Sonra Peygamberin kucağında bevlettiler. Ashab (Peygamberin elbisesini) yıka*mak isteyince, Peygamber şöyle buyurdu;
"Oraya su ser*piniz. Çünkü kız çocuğun bevl ettiği yer yıkanır, oğlan çocuğun bevlettiği yere su serpilir." [6]
Hadis ve fıkıh ehli alimlerin çoğunluğu, bu hadisler doğrultusunda görüş belirtmişler, hatta Davud ez-Zahiri, oğlan çocuğunun sidiğinin temiz olduğuna hükmetmiştir.
Davud ez-Zahiri diyor ki "Hadisin metni oğlan çocuğun bevlinin yıkanmasından değil, su serpilmesinden söz etmek*tedir.
Su serpmek ise necaseti gideremez, öyleyse temizdir."
Irak ehli ise şöyle demişlerdir. Her ikisinin de sidiğini mutlaka yıkamak gerekmektedir. Bu, en Nehai, es-Sevri, Ebu Hanife ve ashabının görüşüdür. Onlar sidiğin yıkanmasıyla ilgili umumi hadislerden yola çıkarak ve kız çocuğun sidiğini diğer necasetlere kıyas etmek suretiyle bu neticeye ulaşmışlardır. Oysa sünnet bu iki sidik arasında açıkça bir ayırım gözetmiştir. Sünnetin birbirinden ayırdığı bu iki şeyi eşit saymak caiz değildir.
İçlerinde, Evzai ve Velid b. Müslim'in rivayetine göre Malik'in de bulunduğu bir taife ise şöyle demişlerdir: "Oğlan ve kız çocukların bevl ettiği yere, meşakkati gidermek için sadece su serpilir. Çünkü onları terbiye etme ve taşıma esnasında bu durumla çokça karşılaşılır." Bu görüş; "Her ikisi de yıkanır" sözünün tam karşıtıdır. Sarih ve sahih sünnetin delâlet ettiği ayırını ise en doğrusudur.
Ebu'l-Berekat İbn Teymiyye "Oğlan çocuğu ile kız çocuğunun sidikleri arasında fark olduğu hususunda sahabe icma etmiştir. Bu görüşü Ebu Davud [7] Hz. Ali'den ve Said b. Mansur da Ümmü Seleme'den rivayet etmiştir. İshak b. Rahaveyh ise "Rasûllullah'tan intikâl eden sünnet hükme bağlamıştır ki, henüz yemek yemeyen oğlan çocuğun bevl ettiği yere su serpilir, yemek yesin veya yemesin kız çocu*ğun bevl ettiği yer ise yıkanır."demiştir
"Ne peygamberden ne de tabiin zamanına kadar sonra*kilerden hiçbirinin oğlan çocukla kız çocuğu eşit tuttuğu duyulmamıştır." [8] Sünnet mukabilinde yapılan kıyas merduddur.
Oğlan çocuk ile kız çocuk arasında mana yönünden bir takım farklar gözetilmiştir:
1- Oğlan çocuğun sidiği uçuşarak oraya buraya dağılır. Dolayısıyla yıkaması zordur. Kız çocuğun sidiği ise bir tek yere akar ve yıkaması kolay olur.
2- Kız çocuğun sidiği erkeğinkinden daha pis kokar. Zira erkeğin harareti daha yüksektir. Bu da sidiğin kıvamına gelip kokunun hafiflemesine etki eder.
3- Tecrübenin de gösterdiği gibi kalpler oğlan çocuğa daha meyilli olduğu için, kızdan daha çok taşınır. Şayet bu saydığımız farklar sahih ise ne ala. Yok değilse, sünnetin ayırdetmesine itimad edilir.
El-Ashab ve diğerleri şöyle demişlerdir.
"Hadiste geçen "nadh" sidiği gidermese bile üzerine suyu iyice dökmek demektir." Oysa ki bu şart değildir.
Bilâkis nadh; diğer rivayette açıklandığı gibi, sidik tamamen dağıtılacak bir şekilde üzerine su serpelemek demektir. Çocuğun su içmesi ve tahnik edilmesi sebebiyle (ye*mek yedi kabul edilerek) yıkama hükmünün taalluk ettirilip su serpme hükmünün devre dışı bırakılması doğru olmaz. Zira ruhsatın ortadan kalkmaması gerekmektedir. Çünkü çocuklar genellikle bu durumdan hali olmazlar. Nitekim doğ*dukları anda çocuklara hurma ile tahnik yapmak Pey*gamberin adetiydi. Su serpelemenin hükmü ancak, çocuk isteyerek, iştahla ve gıda alarak yemek yediği zaman ortadan kalkar. Allahu a'lem. [9]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Buhâri: 223, Müslim: 267 Muvatta: l/64 Tirmizi: 77 Ebû Davud;374
Neseî:302 İbn-i Mace:524 Ahmed b. Hanbel 6/355
[2] Ahmed b. Hanbel: 1/76 Tirmizi: 610 (Hasen olduğunu söylemiştir.)
[3] Buhâri: 222, Müslim: 282 Müslim'de "ve yıkamadı" ilâvesi vardır.
[4] Ahmed b. Hanbel: 6/464
[5] İbn-i Mâce: 527
[6] Ahmed b, Hanbel: 6/338 Ebû Davud: 375 Hakim: l/166
[7] Hakim: l/166 (sahih olduğunu söylemiştir.) Ebû Davud:376 İbn-i Mace: 526
[8] İbni Teymiyye'nin sözleri burada son buldu.
[9] İbn Kayyim El-Cevziyye, İslamda Çocuk Bakımı Ve Terbiyesi, Esra Yayınları: 279-283.
Ümmü Kays binti Mihsan'dan rivayet edildiğine göre, henüz yemek yememiş küçük bir oğlunu Peygambere getirmiş ve bebek, Peygamberin elbisesine bevletmiş. Bunun üzerine Peygamber su istemiş ve elbisenin üzerine serpmiş, fakat elbiseyi yıkamamıştir. [1]
Hz. Ali'den rivayet edildiğine göre, Hz. Peygamber şöy*le buyurmuştur:
"Süt emen çocuğun sidiğine su serpilir, kız çocuğun sidiği ise yıkanır." Katade diyor ki" Bu hüküm henüz yemek yemeyen çocuklar içindir. Yemek yedikleri zaman her ikisi*nin sidiği de yıkanır." [2] Hz. Aişe'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
"Tahnik etmesi için Peygambere bir çocuk getirildi. Sonra çocuk Peygamberin üzerine bevletti. Bunun üzerine Peygamber oraya su döktü." [3]
Ümmü Kürz el-Huzaiyye'den rivayet edildiğine göre Şöyle demiştir.
"Peygambere bir çocuk getirildi ve çocuk onun üzerine bevletti.
Bunun üzerine peygamber oraya su serpilmesini emretti. Daha sonra bir kız çocuk getirildi ve yine üzerine bevletti. Peygamber (a.s.) bu sefer elbisesinin yıkanmasını emretti. [4]
Amr b. Şuayb babasından oda dedesinden, o da Ümmü Kürz'den, Peygamber (a.s) şöyle buyurmuşur.
"Oğlan çocuğun bevlettiği yere su serpilir, kız çocuğun bevlettiği yer ise yıkanır.”
Ümmü Fadl Lübabe binti el-Haris'ten rivayet edildiğine göre Hüseyn b. Ali Peygamberin kucağında iken bevl etti. Bunun üzerine ben "Ya Rasûlullah, elbiseni bana ver de ben onu yıkayıncaya kadar başka bir elbise giy" dedim.
O da "Oğlan çocuğun bevlettiği yere sadece su serpilir, kız çocuğun bevlettiği yerler ise yıkanır" buyurdu. [5]
Abdurrahman b. Mehdi, Yahya b. el-Velid'den o da Muhil b. Halife'den o da Ebu's Semh'den rivayet ettiğine göre Ebu's Semh demiştir ki:
"Peygambere hizmet ediyor*dum. Derken Hasan ile Hüseyn getirildi. Sonra Peygamberin kucağında bevlettiler. Ashab (Peygamberin elbisesini) yıka*mak isteyince, Peygamber şöyle buyurdu;
"Oraya su ser*piniz. Çünkü kız çocuğun bevl ettiği yer yıkanır, oğlan çocuğun bevlettiği yere su serpilir." [6]
Hadis ve fıkıh ehli alimlerin çoğunluğu, bu hadisler doğrultusunda görüş belirtmişler, hatta Davud ez-Zahiri, oğlan çocuğunun sidiğinin temiz olduğuna hükmetmiştir.
Davud ez-Zahiri diyor ki "Hadisin metni oğlan çocuğun bevlinin yıkanmasından değil, su serpilmesinden söz etmek*tedir.
Su serpmek ise necaseti gideremez, öyleyse temizdir."
Irak ehli ise şöyle demişlerdir. Her ikisinin de sidiğini mutlaka yıkamak gerekmektedir. Bu, en Nehai, es-Sevri, Ebu Hanife ve ashabının görüşüdür. Onlar sidiğin yıkanmasıyla ilgili umumi hadislerden yola çıkarak ve kız çocuğun sidiğini diğer necasetlere kıyas etmek suretiyle bu neticeye ulaşmışlardır. Oysa sünnet bu iki sidik arasında açıkça bir ayırım gözetmiştir. Sünnetin birbirinden ayırdığı bu iki şeyi eşit saymak caiz değildir.
İçlerinde, Evzai ve Velid b. Müslim'in rivayetine göre Malik'in de bulunduğu bir taife ise şöyle demişlerdir: "Oğlan ve kız çocukların bevl ettiği yere, meşakkati gidermek için sadece su serpilir. Çünkü onları terbiye etme ve taşıma esnasında bu durumla çokça karşılaşılır." Bu görüş; "Her ikisi de yıkanır" sözünün tam karşıtıdır. Sarih ve sahih sünnetin delâlet ettiği ayırını ise en doğrusudur.
Ebu'l-Berekat İbn Teymiyye "Oğlan çocuğu ile kız çocuğunun sidikleri arasında fark olduğu hususunda sahabe icma etmiştir. Bu görüşü Ebu Davud [7] Hz. Ali'den ve Said b. Mansur da Ümmü Seleme'den rivayet etmiştir. İshak b. Rahaveyh ise "Rasûllullah'tan intikâl eden sünnet hükme bağlamıştır ki, henüz yemek yemeyen oğlan çocuğun bevl ettiği yere su serpilir, yemek yesin veya yemesin kız çocu*ğun bevl ettiği yer ise yıkanır."demiştir
"Ne peygamberden ne de tabiin zamanına kadar sonra*kilerden hiçbirinin oğlan çocukla kız çocuğu eşit tuttuğu duyulmamıştır." [8] Sünnet mukabilinde yapılan kıyas merduddur.
Oğlan çocuk ile kız çocuk arasında mana yönünden bir takım farklar gözetilmiştir:
1- Oğlan çocuğun sidiği uçuşarak oraya buraya dağılır. Dolayısıyla yıkaması zordur. Kız çocuğun sidiği ise bir tek yere akar ve yıkaması kolay olur.
2- Kız çocuğun sidiği erkeğinkinden daha pis kokar. Zira erkeğin harareti daha yüksektir. Bu da sidiğin kıvamına gelip kokunun hafiflemesine etki eder.
3- Tecrübenin de gösterdiği gibi kalpler oğlan çocuğa daha meyilli olduğu için, kızdan daha çok taşınır. Şayet bu saydığımız farklar sahih ise ne ala. Yok değilse, sünnetin ayırdetmesine itimad edilir.
El-Ashab ve diğerleri şöyle demişlerdir.
"Hadiste geçen "nadh" sidiği gidermese bile üzerine suyu iyice dökmek demektir." Oysa ki bu şart değildir.
Bilâkis nadh; diğer rivayette açıklandığı gibi, sidik tamamen dağıtılacak bir şekilde üzerine su serpelemek demektir. Çocuğun su içmesi ve tahnik edilmesi sebebiyle (ye*mek yedi kabul edilerek) yıkama hükmünün taalluk ettirilip su serpme hükmünün devre dışı bırakılması doğru olmaz. Zira ruhsatın ortadan kalkmaması gerekmektedir. Çünkü çocuklar genellikle bu durumdan hali olmazlar. Nitekim doğ*dukları anda çocuklara hurma ile tahnik yapmak Pey*gamberin adetiydi. Su serpelemenin hükmü ancak, çocuk isteyerek, iştahla ve gıda alarak yemek yediği zaman ortadan kalkar. Allahu a'lem. [9]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Buhâri: 223, Müslim: 267 Muvatta: l/64 Tirmizi: 77 Ebû Davud;374
Neseî:302 İbn-i Mace:524 Ahmed b. Hanbel 6/355
[2] Ahmed b. Hanbel: 1/76 Tirmizi: 610 (Hasen olduğunu söylemiştir.)
[3] Buhâri: 222, Müslim: 282 Müslim'de "ve yıkamadı" ilâvesi vardır.
[4] Ahmed b. Hanbel: 6/464
[5] İbn-i Mâce: 527
[6] Ahmed b, Hanbel: 6/338 Ebû Davud: 375 Hakim: l/166
[7] Hakim: l/166 (sahih olduğunu söylemiştir.) Ebû Davud:376 İbn-i Mace: 526
[8] İbni Teymiyye'nin sözleri burada son buldu.
[9] İbn Kayyim El-Cevziyye, İslamda Çocuk Bakımı Ve Terbiyesi, Esra Yayınları: 279-283.
