Neler yeni
İslami Forum, Dini Forum, islami site, islami sohbet, radyo, islami bilgiler

İslam-tr.org'a hoş geldiniz! Hemen üye olun ve kendi konularınızı, düşüncelerinizi paylaşarak bu platforma katılın. Oturum açtıktan sonra, İslam dini, tarih ve güncel konularla ilgili paylaşımlarda bulunabilirsiniz.

Çoraplar Üzerine Mesh

mehmed cihad Çevrimdışı

mehmed cihad

Aktif Üye
İslam-TR Üyesi
Muğire b. Şube (ra) şöyle anltıyor: “Rasulullah (sav) abdest aldı ve çorapları ile sandaletleri üzerine mesh etti.” (Ebu Davud, 1/1; Tirmizi, 1/67)

Tirmizi bu hadisin hasen ve sahih olduğunu söylemiştir. Hadis eleştirilmiş ve zayıf bulunmuştur. Ebu Davud’un dediğine göre Abdurrahman b. Mehdi bu hadisi rivayet etmiyordu, çünkü Muğire’den nakledildiği bilinen hadis Peygamberin mestler üzerine meshettiğini ifade ediyordu. Ebu Davud sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu hadisi Ebu Musa el-Eşari Hz. Peygamberden nakletmiş ve onun çorapları üzerine meshettiğini söylemiştir. Hadis ne muttasıl ne de kuvvetlidir. Ali b. Ebi Talib, İbn Mes’ud, Bera b. Azib, Enes b. Malik, Ebu Umame, Sehl b. Sa’d ve Amr b. Hureys çoraplar üzerine meshetmişlerdir. Ayrıca Ömer b. Hattab ve İbn Abbas’tan da buna benzer bir haber rivayet edilmiştir.” İmam Zehebi, bu hadisi sahih saydığı için Tirmizi’yi sert bir şekilde eleştirmiştir. Hadisin eleştiri konusu olmasının sebebini özetle şöyle açıklayabiliriz:

1 . Hadisin ravisi olan Ebu Kays, hadisi “Mestler üzerine mesh etti” şeklinde rivayet eden sika ravilere muhalefet etmiştir. Bu durumda hadis şaz olmaktadır. (bkz: Nasbu’r-Raye, 1/185)
2 . Hadiste adları geçen Ebu kays ve Huzeyl b. Şurahbil zayıftırlar. (bkz: Munziri, Tezhibu Sünen-i Ebu Davud, 1/121)

Birinciye şöyle cevap verilmiştir: “Hadiste sikalara yapılan bir muhalefet söz konusu olmayıp sika ravinin ziyadesi söz konusudur. Buna dayanarak söyleyebiliriz ki, Hz. Peygamber (sav) bir keresinde mestleri üzerine, bir başka kere de çorapları üzerine mesh etmiştir. (bkz: Nasbu’-Raye, 1/185)
İkincisine şöyle cevap verilmiştir: Hadis alimleri hadisin ravisinin zayıf olduğu konusunda görüş birliği içinde değildir. Çünkü adı Abdurrahman b. Servan olan Ebu Kays el-Evdi sika olup Buhari Sahih’inde onunla ihticac etmiştir. Huzeyl b. Şurahbil de Buhari’nin ricalindendir. İbni Hacer Takribu’t-Tehzib’de (2/317) onun sika olduğunu söylemiştir. Bu da hadisin sahih olması için yeterlidir. Tirmizi’nin, hadisin sahih olduğuna dair hükmünü destekleyen hususlardan biri de sahabeden bazılarının ona uygun amel etmeleriyle teyit edilmiş olmasıdır. Bu da hadisin sahih olduğunu gösterir.

Hadisten Çıkarılan Hükümler

Bazı alimler bu hadise yapışıp hangi şekilde olursa olsunlar çoraplar üzerine mesh etmeyi mübah görmüşlerdir. Eğer hadisi iyice düşünecek olursan bize fiili bir olayı anlattığını ve Hz. Peygamber (sav)’in üzerlerine meshettiği çorapların ne şekilde, ne kadar kalın ve ne derece mukavemetli olduklarını bizlere açıklamadığını görürsün. Belki de çorapların üzerinde mest veya sandalet vardı. Belki de bunların hiçbiri söz konusu değildi. Fıkıh usulünde bilinen bir kural vardır: Fiili olayları delil olarak kullanmak içim o olayın geçtiği şartları ve ilişkili olduğu konuları bilmek gerekir.

Gerçekte onların bu görüşlerini desteklemek üzere bu hadisi delil olarak kullanmaları doğru değildir. Böyle yapmak, aşırı gitmek ve şeriat hakkında ihmalkar davranmaktır. Mestlerin üzerine meshetmek mütevatir sünnetle ve caiz olduğuna dair icma ile sabit olmuş bir hükümdür. Mest dışındaki bir şey üzerine mesh etmenin caiz olduğunu söylemek doğru olmaz.

Malikiler ve Şafiiler, abdest ayetinin zahirine dayanarak çoraplar üzerine mesh etmeyi caiz görmemişlerdir. İmam Ebu Hanife’nin görüşü de bu yöndedir. (Hidaye, 1/17; Şerhu’r-Risale, 207; Şerhu’l-Minhac, 1/60)
İmamlar, çoraplar üzerine mesh etmek hakkında Mugire’nin hadisiyle amel etmemişlerdir.

Eğer çoraplar mestlerin vasıflarını taşıyorsa onlar üzerine mesh etmeye cevaz verilir. Aksi halde böyle bir şey caiz olmaz. İmam Ahmed b. Hanbel’in ve İmam Ebu Hanife’nin iki öğrencisi İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’in görüşü bu olup Hanefi mezhebinde fetva bu yöndedir. Çoraplar kalın, sık dokunmuş ve onlarla sürekli yüründüğünde kolayca yırtılmayacak kadar mukavemetli iseler üzerlerine mesh edilebilir.

İbn Kudame Muğni’de şöyle diyor: “Çoraplar üzerine mesh edilebilmesi için mestler hakkında zikrettiğimiz şu iki şartı taşımaları gerekir: Kalın dokunmuş olmaları ve ayağı hiçbir şekilde göstermemeleri; sürekli yürümeye elverişli olmaları.” (el-Muğni, 1/294)

Hanefiler de bu şartları ileri sürmüşler ve burada kast edilen şeyin sık dokunmuş çorap olduğunu söylemişlerdir. Söz konusu çorap, üzerine mesh edildiği zaman suyu ayağa geçirmez. Bunun yanında onlar çorabın ayağı gösterecek kadar ince ve şeffaf olmamasını şart koşmuşlardır. Çünkü her iki halde de kişi bizzat ayağına mesh etmiş gibi olur ve bu ittifakla caiz değildir.

Hanefiler çorabın sürekli yürümeye elverişli olmasını da üç mil veya dört-beş kilometre yürümeye müsait olması şeklinde yorumlamışlardır. (bkz: İbrahim Halebi el-Hanefi, Gunyetu’l-Mutemelli Şerhu Munyeti’l-Musalli, s.120-121)

İttifakla kabul edilmiş olan diğer bir şart da herhangi bir bağ olmaksızın çorabın ayağı bizzat kavraması ve düşmemesidir. Buna göre bu sayılan şartları taşıyan çoraplar üzerine mesh etmek caizdir. Şartları taşımayan çoraplar üzerine mesh etmek ise müçtehit imamların –Allahu Teala onlardan razı olsun- ittifakı ile caiz değildir.

(Prof. Nureddin Itr, Buluğu’l-Merak Şerhi, s.167-170, Türkçe Çeviri, Tahlil Y.)
 
Ebu Yusuf Çevrimdışı

Ebu Yusuf

İyi Bilinen Üye
İslam-TR Üyesi
Yani Burada kelimelere dokerek anlatmakta zorlanacagım bir mesele.

Ayakkabının topuk kemiğini gecmesi akabinde hanefi mezhebinde bazılarına göre yapılır. ama baya tefarruata girmişler.
Tabi yapılan diyende vardır. Ama dediğim gibi ayakkabının tanımında fark var. ayak bileğini gecmesi ve dolaması gerekir demişler. hanefilerden bir kısmı.
Ben tercih olunan görüşü söyledim aslında.
 
Üst Ana Sayfa Alt