Çevrimdışı
Bayram Namazları İle İlgili Konular
(1) Bayram Namazının Vucûbiyeti
(405) Amre bin Revaha (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bayram namazlarında her izar sahibi kimsenin musallaya çıkması vacibdir’ buyurdu.”
Ahmed (27082) Ebu Nuym (7/163 el-Hilye) Tayalisi (1622) Beyhaki (3//306) Albânî (7105 Cami)
(406) Ümmi Atiyye (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genç kadınları, perde ehli kadınları musallaya çıkarmamızı bize emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durur, hayır ve müslümanların dualarını müşahede eder onlara iştirak ederler dedi. Ben:
−Ya Rasulallah, herhangi birimizin cilbabı olmayabiliyor? dedim. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Din kardeşi kendinin cilbabından birini ona giydirsin’ buyurdu.”
Müslim (890/12) Buhari (936) Ebu Davud (1136) Nesei (1557) İbni Mace (1307) Darimi (1/377) Ahmed (5/84-85)
(407) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızlarına ve eşlerine bayram namazlarında musallaya çıkmalarını emrederdi.”
Ahmed (2054) Tayalisi (1622) İbni Ebi Şeybe (2/87/1) Albânî (4888 Cami)
(408) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Bir ramazan veya kurban bayramı günü ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber musallaya çıktım. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını kıldırdı sonra hutbe okudu...”
Not: Bu hadisle kast edilen, çocukların da bayram namazlarına iştirak etmesinin meşruluğudur. Çünkü İbni Abbas (Radiyallahu Anh) o zaman çok küçük çocuktu.
Buhari (932) Müslim (884/2) Humeydi (476) Ebu Davud (1142) Nesei (1568) Tirmizi (537) İbni Mace (1273) Begavi (1102) İbni Huzeyme (1437) İbni Hibban (2824) Ahmed (1/242)
(2) Bayram Namazının Vakti
(409) Yezid bin Humeyr Er-Rahabiy şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ashabından Abdullah bin Busr (Radiyallahu Anh) insanlarla birlikte ramazan veya kurban bayramı günü musallaya çıktı. İmamın bayram namazını geciktirmesini redderek şöyle dedi:
−Şüphesiz ki bizler şu saatte bayram namazını bitirmiştik. Bu namazı bitirme vakti kerahet vaktinin geçtiği ve nafile kılmanın mubah olduğu zamandır.”
Ebu Davud (1135) İbni Mace (1317) Hakim (1/295) Beyhaki (2/282) Albânî (3/101)
(3) Bayram Namazı İçin Ezan ve Kamet Yoktur
(410) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile her iki bayram namazını ezansız ve kametsiz olarak sadece bir kere veya iki kere kılmadım birçok defa kıldım.”
Müslim (887/7) Ebu Davud (1148) Tirmizi (532) İbni Ebi Şeybe (2/74/1) Begavi (1100) Ahmed (5/9198) İbni Hibban (2819)
(411) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber namazda hazır bulundum. Hutbeden önce ezansız ve kametsiz olarak namaza başladı.”
Müslim (885/4) Ebu Davud (1141) Nesei (1574) Darimi (1/375) İbni Huzeyme (2/356) Beyhaki (3/296) Ahmed (3/318)
(4) Bayram Namazı Hutbeden Öncedir
(412) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
−‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyuruyordu.”
Buhari (914) Müslim (1961/7) Nesei (1562) İbni Hibban (5907) Ebu Davud (2800) Ahmed (18507)
(413) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurban ve ramazan bayramında önce namazı kıldırır sonra namazın ardından hutbe irad ederdi.”
Buhari (920) İbni Hibban (2826) Ahmed (5667) İbni Huzeyme (1443)
(414) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Ömer bayram namazlarının ikisini de hutbeden önce kıldırıyorlardı.”
Buhari (922) Müslim (888/8) Nesei (1563) Tirmizi (531) İbni Mace (1276) Begavi (1101) İbni Hibban (2826) Ahmed (2/12) İbni Ebi Şeybe (2/75) Beyhaki (3/296) Albânî (645 İrva)
(5) Bayram Namazının İki Rekât Oluşu
(415) Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Akşam hariç yolculuk namazı iki rekâttir; Ramazan ve kurban bayramı namazları iki rekâttır; Nebiniz Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in diliyle noksansız tamamdır.”
Nesei (1419) İbni Mace (1064) İbni Ebi Şeybe (2/93/1) İbni Huzeyme (1425) Ahmed (1/37) Albânî (638 İrva)
(416) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü musallaya çıktı, iki rekât bayram namazını kıldırdı. Ondan önce ve sonra başka namaz kılmadı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yanında Bilâl de vardı.”
Buhari (944) Müslim (884/13) Ebu Davud (1159) Nesei (1586) Tirmizi (537) Darimi (1/376) İbni Mace (1291) İbnu’l-Carud (261) İbni Hibban (2818) İbni Ebi Şeybe (2/82/2) Tayalisi (2637) Beyhaki (3/302) Ahmed (1/355) Albânî (631 İrva)
(6) Bayram Namazlarında Sütre
(417) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ramazan ve kurban bayramı günleri musallada Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in önüne bir harbe sütre yapılır sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona doğru namaz kılardı.”
Buhari (930) Müslim (501/245) Ebu Avane (2/48) Ebu Davud (687) Nesei (746) İbni Mace (1305) Begavi (2/449) Beyhaki (2/269) İbni Hibban (2377) İbni Huzeyfe (798) Ahmed (2/13)
(7) Bayram Namazının Tekbirleri
(418) Abdullah bin Amr (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Ramazan bayramında tekbir getirmek birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş keredir. Kıraat her iki rekâtte de tekbirlerden sonradır’ buyurdu.”
Ebu Davud (1151) İbni Mace (1278) İbnu’l-Carud (262) Darekutni (2/48) Beyhaki (3/285) Ahmed (2/180) Albânî (3/108 İrva)
(419) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan ve kurban bayramı namazlarında ruku tekbirleri dışında birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş kere tekbir alırdı.”
Ebu Davud (11491150) İbni Mace (1280) Darekutni (2/46) Hâkim (1/298) Beyhaki (3/286287) Ahmed (6/70) Albânî (3/107 İrva)
(420) Âtâ şöyle dedi:
“İbni Abbas (Radiyallahu Anh) bayram namazının ilk rekâtında iftitah tekbiri ile yedi tekbir alırdı. Diğerinde ruku tekbiriyle altı tekbir alırdı. O tekbirlerin hepsi de kıraatten önce idi.”
İbni Ebi Şeybe, Firyabi (1/136 Ahkamu’l-İdeyn) Albânî (3/111 İrva)
(8) Bayram Namazının Kıraati
Not: Bayram namazlarında kıraatin cehri olacağına dair sahih ve sarih bir hadis gelmemiştir. Bu mevzuda gelen hadisler çok zayıf olup delil olmamaktadır. Ancak sahabelerin Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den bayram namazlarında okuduğu sureleri nakletmeleri ve sahabeden günümüze kadar insanların bayram namazlarında kıraati cehri yapmaları Onun bu sureleri açıktan okuduğuna delalet etmektedir.
(421) Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında: ‘Sebbihisme Rabbike’l-A’lâ’ ve ‘Hel Etâke Hadîsu’l-Gaşiye’ ayetleriyle başlayan sureleri okuyordu.”
Ahmed (5/7) İbni Ebi Şeybe (2/81/3) Beyhaki (3/294) Tabarani (6774 Mucemu’l-Kebir) Albânî (644 İrva)
(422) Ebi Vakidu’l-Leysî (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) bana Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bayram günlerinde bayram namazında ne okuduğunu sordu. Ona:
‘İkterebessâatu Venşekka’l-Kamer ve Kâf’ surelerini okurdu dedim.”
Müslim (891/15) Malik (1/180) Ebu Davud (1154) Nesei (1566) Tirmizi (534) İbni Mace (1282) İbni Ebi Şeybe (2/81) Beyhaki (3294) Ahmed (5/217) Albânî (3/118 İrva)
(9) Bayram Namazında Hutbe
(423) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile namazda beraberdim. Hutbe okumadan önce ezansız ve kametsiz namaza başladı. Sonra Bilâl’e yaslanarak ayaküstü durup Allah’a karşı takvalı olmayı emir, Ona itaatli olmaya teşvik ederek halka vaaz ve nasihatte bulundu. Sonra kadınların olduğu yere geldi. Onlara da vaaz ve nasihat etti ve:
−‘Sadaka verin, zira siz kadınların çoğu cehennem kütüğüdür’ buyurdu. Kadınların en hayırlılarından yanakları kırmızı olan bir kadın ayağa kalkıp:
−Ya Rasulallah, niçin dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Çünkü siz halinizden çok şikâyet eder, kocalarınızın ihsanına karşı nankörlük edersiniz’ buyurdu. Bunun üzerine kadınlar kendi ziynet eşyalarını tasadduk etmeye başladılar. Bilâl’in elbisesinin içine küpelerini ve yüzüklerini atıyorlardı.”
Müslim (885/4) Darekutni (2/47/16) Ahmed (3/314) Albânî (3/99 İrva)
(424) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan bayramı günlerinde musallaya çıkardı. Orada önce namazla başlardı. Namazı kıldırıp selamı verince cemaat namaz kıldığı yerde otururken ayağa kalkar ve onlara yönünü dönerdi. Şayet kendisinin bir müfreze gönderme ihtiyacı olursa bunu insanlara söylerdi. Veya başka bir şeye ihtiyacı olursa onu insanlara emrederdi. Hutbesinde:
‘Sadaka verin, sadaka verin, sadaka verin’ buyururdu. En çok sadaka verenler de kadınlar olurdu. Ondan sonra musalladan eve dönerdi. İnsanlar hep böyle amel etmeye devam ettiler. Derken Mervan bin Hakem Medine’ye vali oldu. Ben Mervan ile yan yana yürüyerek çıktım ve musallaya geldik. Musallaya vardığımızda baktım ki, Kesir bin Salt oraya çamur ve kerpiçten bir minber yapmış. Derken Mervan’ın eli benim elimi çekiyor. O beni minbere doğru ben de onu namaza doğru çekiyordum. Bu durumu görünce ona:
−İşe namaz ile başlama nerede kaldı dedim. Mervan:
−Hayır, öyle değil, ey Ebu Saîd! Senin o bildiğin terk olundu dedi. Ben de:
−Hiç de öyle değil, nefsim elinde olan Allah’a yemin ederim ki, benim bildiğimden daha hayırlı bir şey yapamazsınız dedim. Ebu Saîd bu sözünü üç kere söyledikten sonra dönüp gitmiştir.”
Müslim (889/9) Buhari (918) Nesei (1575) Beyhaki (3/297)Begavi (1099) Ebu Yağla (1343) Abdurrezzak (5634) Hakim (1101) Ahmed (3/36) Albânî (630 İrva)
(425) Abdullah bin es-Sâib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber bayram namazında hazır bulundum. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını bitirince:
‘Biz şimdi hutbe okuyacağız, hutbede hazır olmak isteyen otursun. Kim de gitmek isterse o gidebilir’ buyurdu.”
Ebu Davud (1155) Nesei (1570) İbni Mace (1290) İbnu’l-Carûd (264) İbni Huzeyme (1462) Darekutni (2/50) Hakim (1/295) Beyhaki (3/301) Albânî (629 İrva)
(10) Bayram Gününün Adabı
(426) Nafi şöyle dedi:
“İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ramazan bayramı günü musallaya gitmeden önce gusül abdesti alırdı.”
Malik (1/177/2) Abdurrezzak (5753) İbni Ebi Şeybe (2/86/3) Begavi (2/167)
(427) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Şüphesiz ki ben ramazan bayramı ve kurban bayramı için gusül abdesti alırım.”
Abdurrezzak (5756) İbni Ebi Şeybe (2/86/4)
(428) İbni Bureyde babasından rivayet ederek şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan bayramı günü bir şey yemeden namaza çıkmazdı. Kurban bayramı günü ise evine dönene kadar bir şey yemezdi.”
İbnu’l-Munzir (2106 Evsad) İbni Huzeyme (1426) İbni Mace (1756) İbni Hibban (2812) Tirmizi (542) Hakim (1088) Ahmed (5/360)
(429) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü bayram namazına gitmeden önce mutlaka birkaç tane hurma yerdi.”
Tabarani (2039 Mucemu’l-Kebir) İbni Hibban (2814) Hâkim (1089) Albânî (4865 Cami)
(430) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) den şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü bayram namazına herhangi bir yoldan çıktığı vakit yolunu değiştirerek o yoldan başka bir yoldan evine dönerdi.”
Tirmizi (541) Ebu Davud (1156) Hakim (1/296) İbni Mace (1299) Begavi (1108) İbni Huzeyme (1468) İbni Hibban (2815) Beyhaki (3/308) Darimi (1/378) Ahmed (2/338) Albânî (3/105 İrva)
(431) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü namaza çıktığı vakit dönüşte gittiği yola muhalefet eder başka yoldan dönerdi.”
Buhari (941) Albânî (637 İrva)
(432) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle haber verdi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü evinden çıktığı andan musallaya gelinceye kadar tekbir getirirdi.”
Darekutni (2/44/) Hâkim (1105) Beyhaki (3/298)
(433) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ramazan ve kurban bayramı günü musallaya giderken oraya varıncaya kadar tekbir getirir ve onu açıktan söylerdi. Sonra orada imam gelinceye kadar tekbir getirmeye devam ederdi.
İbni Ebi Şeybe (2/70/1) Darekutni (2/45/8) Albânî (650 İrva)
(434) İbni Mesud (Radiyallahu Anh)’ın teşrik günlerinin tekbirleri şu sözlerle sabittir. O teşrik günlerinde şöyle tekbir getiriyordu:
“Allahu Ekber, Allahu Ekber, Lailahe İllallahu Vallahu Ekber Allahu Ekber Velillahilhamd.”
İbni Ebi Şeybe (2/7374) Beyhaki (3/315) Albânî (3/125 İrva)
(435) Ali bin Ebi Talib (Radiyallahu Anh) Arefe günü sabah namazından sonra teşrik günlerinin son günü ikindi namazına kadar tekbir getirirdi. Son günün ikindi namazının akabinde de yine tekbir getirirdi.”
İbni Ebi Şeybe (2/72/1) Beyhaki (3/314) Albânî (3/125 İrva)
(436) İbni Ömer ve Ebu Hureyre (Radiyallahu Anhum) Teşrik günlerinde Zilhicce ayının 10-11-12-13’de Pazar yerlerine gider, tekbir getirirlerdi. İnsanlar da onların tekbirlerine iştirak ederek tekbir getirirlerdi.”
Buhari (926 Ta’lîkan)
(11) Bayram ve Cuma Aynı Güne Denk Gelirse Ne Yapılır
(437) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bu gününüzde iki bayram birleşti. Dileyen kimse için bayram namazı Cuma namazına bedel olarak yeter. Fakat biz cumayı da kılacağız inşallah’ buyurdu.”
Ebu Davud (1073) İbni Mace (1311-1312) Hakim (1064) Albânî (4365 Cami)
(12) Kurbanın Namazdan Önce Kesilmesinin Nehyi
(438) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Herkim bayram namazından önce kurbanını kesti ise onu tekrar etsin.’ dedi. Bunun üzerine bir adam ayağa kalktı ve:
−Bu gün et yemek arzulanan bir gündür dedi. Sonra komşularının fakirliğinden ve ihtiyaçlarından bahsetti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) adamın sözlerini doğrular gibiydi. O adam:
−Benim yanımda et için kesilecek iki koyundan daha sevgili yaşına girmemiş bir oğlak var dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona oğlağı kurban etmesi için izin verdi. Enes (Radiyallahu Anh):
‘Ben bu ruhsat ondan başkaları için de geçerli mi? bilmiyorum’ dedi.”
Buhari (916) Müslim (1962/10) Nesei (4408) İbni Mace (3151) Beyhaki (9/277) Ahmed (3/113)
(439) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyurdu.”
Buhari (914) Müslim (1961/7) Nesei (1562) İbni Hibban (5907) Ebu Davud (2800) Ahmed (18507)
(440) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurbanlığını musallada keserdi.”
Buhari (939) Ebu Davud (2811) Nesei (1588-4378) İbni Mace (3161)
(13) Bayram Günlerinde Oruç Tutmanın Nehyi
(441) Ebu Ubeyd şöyle dedi:
“Ben Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) ile beraber bayram namazında hazır bulundum. Ömer (Radiyallahu Anh) hutbede:
Bu iki bayram günleri varya Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu günlerde oruç tutmayı nehyetti. Birincisi oruçtan çıktığınız ramazan bayramınızın günü, diğeriyse kestiğiniz kurbanlarınızın etinden yediğiniz gündür.”
Buhari (1853) Müslim (1137/138) Malik (1/178) Ebu Davud (2416) Tirmizi (771) İbni Mace (1722) Beyhaki (4/297)
(442) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü oruç tutmayı... yasakladı.”
Buhari (1854) Müslim (1138/141) Ebu Davud (2417) Tirmizi (772) İbni Mace (1721) Darimi (2/20) Beyhaki (4/430) Begavi (1462 el-Mesâbîh) İbni Ebi Şeybe (2/515) Tayalisi (2242) Ahmed (3/7)
(1) Bayram Namazının Vucûbiyeti
(405) Amre bin Revaha (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bayram namazlarında her izar sahibi kimsenin musallaya çıkması vacibdir’ buyurdu.”
Ahmed (27082) Ebu Nuym (7/163 el-Hilye) Tayalisi (1622) Beyhaki (3//306) Albânî (7105 Cami)
(406) Ümmi Atiyye (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genç kadınları, perde ehli kadınları musallaya çıkarmamızı bize emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durur, hayır ve müslümanların dualarını müşahede eder onlara iştirak ederler dedi. Ben:
−Ya Rasulallah, herhangi birimizin cilbabı olmayabiliyor? dedim. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Din kardeşi kendinin cilbabından birini ona giydirsin’ buyurdu.”
Müslim (890/12) Buhari (936) Ebu Davud (1136) Nesei (1557) İbni Mace (1307) Darimi (1/377) Ahmed (5/84-85)
(407) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızlarına ve eşlerine bayram namazlarında musallaya çıkmalarını emrederdi.”
Ahmed (2054) Tayalisi (1622) İbni Ebi Şeybe (2/87/1) Albânî (4888 Cami)
(408) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Bir ramazan veya kurban bayramı günü ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber musallaya çıktım. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını kıldırdı sonra hutbe okudu...”
Not: Bu hadisle kast edilen, çocukların da bayram namazlarına iştirak etmesinin meşruluğudur. Çünkü İbni Abbas (Radiyallahu Anh) o zaman çok küçük çocuktu.
Buhari (932) Müslim (884/2) Humeydi (476) Ebu Davud (1142) Nesei (1568) Tirmizi (537) İbni Mace (1273) Begavi (1102) İbni Huzeyme (1437) İbni Hibban (2824) Ahmed (1/242)
(2) Bayram Namazının Vakti
(409) Yezid bin Humeyr Er-Rahabiy şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ashabından Abdullah bin Busr (Radiyallahu Anh) insanlarla birlikte ramazan veya kurban bayramı günü musallaya çıktı. İmamın bayram namazını geciktirmesini redderek şöyle dedi:
−Şüphesiz ki bizler şu saatte bayram namazını bitirmiştik. Bu namazı bitirme vakti kerahet vaktinin geçtiği ve nafile kılmanın mubah olduğu zamandır.”
Ebu Davud (1135) İbni Mace (1317) Hakim (1/295) Beyhaki (2/282) Albânî (3/101)
(3) Bayram Namazı İçin Ezan ve Kamet Yoktur
(410) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile her iki bayram namazını ezansız ve kametsiz olarak sadece bir kere veya iki kere kılmadım birçok defa kıldım.”
Müslim (887/7) Ebu Davud (1148) Tirmizi (532) İbni Ebi Şeybe (2/74/1) Begavi (1100) Ahmed (5/9198) İbni Hibban (2819)
(411) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber namazda hazır bulundum. Hutbeden önce ezansız ve kametsiz olarak namaza başladı.”
Müslim (885/4) Ebu Davud (1141) Nesei (1574) Darimi (1/375) İbni Huzeyme (2/356) Beyhaki (3/296) Ahmed (3/318)
(4) Bayram Namazı Hutbeden Öncedir
(412) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
−‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyuruyordu.”
Buhari (914) Müslim (1961/7) Nesei (1562) İbni Hibban (5907) Ebu Davud (2800) Ahmed (18507)
(413) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurban ve ramazan bayramında önce namazı kıldırır sonra namazın ardından hutbe irad ederdi.”
Buhari (920) İbni Hibban (2826) Ahmed (5667) İbni Huzeyme (1443)
(414) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Ömer bayram namazlarının ikisini de hutbeden önce kıldırıyorlardı.”
Buhari (922) Müslim (888/8) Nesei (1563) Tirmizi (531) İbni Mace (1276) Begavi (1101) İbni Hibban (2826) Ahmed (2/12) İbni Ebi Şeybe (2/75) Beyhaki (3/296) Albânî (645 İrva)
(5) Bayram Namazının İki Rekât Oluşu
(415) Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Akşam hariç yolculuk namazı iki rekâttir; Ramazan ve kurban bayramı namazları iki rekâttır; Nebiniz Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in diliyle noksansız tamamdır.”
Nesei (1419) İbni Mace (1064) İbni Ebi Şeybe (2/93/1) İbni Huzeyme (1425) Ahmed (1/37) Albânî (638 İrva)
(416) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü musallaya çıktı, iki rekât bayram namazını kıldırdı. Ondan önce ve sonra başka namaz kılmadı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yanında Bilâl de vardı.”
Buhari (944) Müslim (884/13) Ebu Davud (1159) Nesei (1586) Tirmizi (537) Darimi (1/376) İbni Mace (1291) İbnu’l-Carud (261) İbni Hibban (2818) İbni Ebi Şeybe (2/82/2) Tayalisi (2637) Beyhaki (3/302) Ahmed (1/355) Albânî (631 İrva)
(6) Bayram Namazlarında Sütre
(417) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ramazan ve kurban bayramı günleri musallada Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in önüne bir harbe sütre yapılır sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona doğru namaz kılardı.”
Buhari (930) Müslim (501/245) Ebu Avane (2/48) Ebu Davud (687) Nesei (746) İbni Mace (1305) Begavi (2/449) Beyhaki (2/269) İbni Hibban (2377) İbni Huzeyfe (798) Ahmed (2/13)
(7) Bayram Namazının Tekbirleri
(418) Abdullah bin Amr (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Ramazan bayramında tekbir getirmek birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş keredir. Kıraat her iki rekâtte de tekbirlerden sonradır’ buyurdu.”
Ebu Davud (1151) İbni Mace (1278) İbnu’l-Carud (262) Darekutni (2/48) Beyhaki (3/285) Ahmed (2/180) Albânî (3/108 İrva)
(419) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan ve kurban bayramı namazlarında ruku tekbirleri dışında birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş kere tekbir alırdı.”
Ebu Davud (11491150) İbni Mace (1280) Darekutni (2/46) Hâkim (1/298) Beyhaki (3/286287) Ahmed (6/70) Albânî (3/107 İrva)
(420) Âtâ şöyle dedi:
“İbni Abbas (Radiyallahu Anh) bayram namazının ilk rekâtında iftitah tekbiri ile yedi tekbir alırdı. Diğerinde ruku tekbiriyle altı tekbir alırdı. O tekbirlerin hepsi de kıraatten önce idi.”
İbni Ebi Şeybe, Firyabi (1/136 Ahkamu’l-İdeyn) Albânî (3/111 İrva)
(8) Bayram Namazının Kıraati
Not: Bayram namazlarında kıraatin cehri olacağına dair sahih ve sarih bir hadis gelmemiştir. Bu mevzuda gelen hadisler çok zayıf olup delil olmamaktadır. Ancak sahabelerin Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den bayram namazlarında okuduğu sureleri nakletmeleri ve sahabeden günümüze kadar insanların bayram namazlarında kıraati cehri yapmaları Onun bu sureleri açıktan okuduğuna delalet etmektedir.
(421) Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında: ‘Sebbihisme Rabbike’l-A’lâ’ ve ‘Hel Etâke Hadîsu’l-Gaşiye’ ayetleriyle başlayan sureleri okuyordu.”
Ahmed (5/7) İbni Ebi Şeybe (2/81/3) Beyhaki (3/294) Tabarani (6774 Mucemu’l-Kebir) Albânî (644 İrva)
(422) Ebi Vakidu’l-Leysî (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) bana Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bayram günlerinde bayram namazında ne okuduğunu sordu. Ona:
‘İkterebessâatu Venşekka’l-Kamer ve Kâf’ surelerini okurdu dedim.”
Müslim (891/15) Malik (1/180) Ebu Davud (1154) Nesei (1566) Tirmizi (534) İbni Mace (1282) İbni Ebi Şeybe (2/81) Beyhaki (3294) Ahmed (5/217) Albânî (3/118 İrva)
(9) Bayram Namazında Hutbe
(423) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile namazda beraberdim. Hutbe okumadan önce ezansız ve kametsiz namaza başladı. Sonra Bilâl’e yaslanarak ayaküstü durup Allah’a karşı takvalı olmayı emir, Ona itaatli olmaya teşvik ederek halka vaaz ve nasihatte bulundu. Sonra kadınların olduğu yere geldi. Onlara da vaaz ve nasihat etti ve:
−‘Sadaka verin, zira siz kadınların çoğu cehennem kütüğüdür’ buyurdu. Kadınların en hayırlılarından yanakları kırmızı olan bir kadın ayağa kalkıp:
−Ya Rasulallah, niçin dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Çünkü siz halinizden çok şikâyet eder, kocalarınızın ihsanına karşı nankörlük edersiniz’ buyurdu. Bunun üzerine kadınlar kendi ziynet eşyalarını tasadduk etmeye başladılar. Bilâl’in elbisesinin içine küpelerini ve yüzüklerini atıyorlardı.”
Müslim (885/4) Darekutni (2/47/16) Ahmed (3/314) Albânî (3/99 İrva)
(424) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan bayramı günlerinde musallaya çıkardı. Orada önce namazla başlardı. Namazı kıldırıp selamı verince cemaat namaz kıldığı yerde otururken ayağa kalkar ve onlara yönünü dönerdi. Şayet kendisinin bir müfreze gönderme ihtiyacı olursa bunu insanlara söylerdi. Veya başka bir şeye ihtiyacı olursa onu insanlara emrederdi. Hutbesinde:
‘Sadaka verin, sadaka verin, sadaka verin’ buyururdu. En çok sadaka verenler de kadınlar olurdu. Ondan sonra musalladan eve dönerdi. İnsanlar hep böyle amel etmeye devam ettiler. Derken Mervan bin Hakem Medine’ye vali oldu. Ben Mervan ile yan yana yürüyerek çıktım ve musallaya geldik. Musallaya vardığımızda baktım ki, Kesir bin Salt oraya çamur ve kerpiçten bir minber yapmış. Derken Mervan’ın eli benim elimi çekiyor. O beni minbere doğru ben de onu namaza doğru çekiyordum. Bu durumu görünce ona:
−İşe namaz ile başlama nerede kaldı dedim. Mervan:
−Hayır, öyle değil, ey Ebu Saîd! Senin o bildiğin terk olundu dedi. Ben de:
−Hiç de öyle değil, nefsim elinde olan Allah’a yemin ederim ki, benim bildiğimden daha hayırlı bir şey yapamazsınız dedim. Ebu Saîd bu sözünü üç kere söyledikten sonra dönüp gitmiştir.”
Müslim (889/9) Buhari (918) Nesei (1575) Beyhaki (3/297)Begavi (1099) Ebu Yağla (1343) Abdurrezzak (5634) Hakim (1101) Ahmed (3/36) Albânî (630 İrva)
(425) Abdullah bin es-Sâib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber bayram namazında hazır bulundum. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını bitirince:
‘Biz şimdi hutbe okuyacağız, hutbede hazır olmak isteyen otursun. Kim de gitmek isterse o gidebilir’ buyurdu.”
Ebu Davud (1155) Nesei (1570) İbni Mace (1290) İbnu’l-Carûd (264) İbni Huzeyme (1462) Darekutni (2/50) Hakim (1/295) Beyhaki (3/301) Albânî (629 İrva)
(10) Bayram Gününün Adabı
(426) Nafi şöyle dedi:
“İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ramazan bayramı günü musallaya gitmeden önce gusül abdesti alırdı.”
Malik (1/177/2) Abdurrezzak (5753) İbni Ebi Şeybe (2/86/3) Begavi (2/167)
(427) İbni Abbas (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Şüphesiz ki ben ramazan bayramı ve kurban bayramı için gusül abdesti alırım.”
Abdurrezzak (5756) İbni Ebi Şeybe (2/86/4)
(428) İbni Bureyde babasından rivayet ederek şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan bayramı günü bir şey yemeden namaza çıkmazdı. Kurban bayramı günü ise evine dönene kadar bir şey yemezdi.”
İbnu’l-Munzir (2106 Evsad) İbni Huzeyme (1426) İbni Mace (1756) İbni Hibban (2812) Tirmizi (542) Hakim (1088) Ahmed (5/360)
(429) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü bayram namazına gitmeden önce mutlaka birkaç tane hurma yerdi.”
Tabarani (2039 Mucemu’l-Kebir) İbni Hibban (2814) Hâkim (1089) Albânî (4865 Cami)
(430) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) den şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü bayram namazına herhangi bir yoldan çıktığı vakit yolunu değiştirerek o yoldan başka bir yoldan evine dönerdi.”
Tirmizi (541) Ebu Davud (1156) Hakim (1/296) İbni Mace (1299) Begavi (1108) İbni Huzeyme (1468) İbni Hibban (2815) Beyhaki (3/308) Darimi (1/378) Ahmed (2/338) Albânî (3/105 İrva)
(431) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü namaza çıktığı vakit dönüşte gittiği yola muhalefet eder başka yoldan dönerdi.”
Buhari (941) Albânî (637 İrva)
(432) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle haber verdi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü evinden çıktığı andan musallaya gelinceye kadar tekbir getirirdi.”
Darekutni (2/44/) Hâkim (1105) Beyhaki (3/298)
(433) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) ramazan ve kurban bayramı günü musallaya giderken oraya varıncaya kadar tekbir getirir ve onu açıktan söylerdi. Sonra orada imam gelinceye kadar tekbir getirmeye devam ederdi.
İbni Ebi Şeybe (2/70/1) Darekutni (2/45/8) Albânî (650 İrva)
(434) İbni Mesud (Radiyallahu Anh)’ın teşrik günlerinin tekbirleri şu sözlerle sabittir. O teşrik günlerinde şöyle tekbir getiriyordu:
“Allahu Ekber, Allahu Ekber, Lailahe İllallahu Vallahu Ekber Allahu Ekber Velillahilhamd.”
İbni Ebi Şeybe (2/7374) Beyhaki (3/315) Albânî (3/125 İrva)
(435) Ali bin Ebi Talib (Radiyallahu Anh) Arefe günü sabah namazından sonra teşrik günlerinin son günü ikindi namazına kadar tekbir getirirdi. Son günün ikindi namazının akabinde de yine tekbir getirirdi.”
İbni Ebi Şeybe (2/72/1) Beyhaki (3/314) Albânî (3/125 İrva)
(436) İbni Ömer ve Ebu Hureyre (Radiyallahu Anhum) Teşrik günlerinde Zilhicce ayının 10-11-12-13’de Pazar yerlerine gider, tekbir getirirlerdi. İnsanlar da onların tekbirlerine iştirak ederek tekbir getirirlerdi.”
Buhari (926 Ta’lîkan)
(11) Bayram ve Cuma Aynı Güne Denk Gelirse Ne Yapılır
(437) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bu gününüzde iki bayram birleşti. Dileyen kimse için bayram namazı Cuma namazına bedel olarak yeter. Fakat biz cumayı da kılacağız inşallah’ buyurdu.”
Ebu Davud (1073) İbni Mace (1311-1312) Hakim (1064) Albânî (4365 Cami)
(12) Kurbanın Namazdan Önce Kesilmesinin Nehyi
(438) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Herkim bayram namazından önce kurbanını kesti ise onu tekrar etsin.’ dedi. Bunun üzerine bir adam ayağa kalktı ve:
−Bu gün et yemek arzulanan bir gündür dedi. Sonra komşularının fakirliğinden ve ihtiyaçlarından bahsetti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) adamın sözlerini doğrular gibiydi. O adam:
−Benim yanımda et için kesilecek iki koyundan daha sevgili yaşına girmemiş bir oğlak var dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona oğlağı kurban etmesi için izin verdi. Enes (Radiyallahu Anh):
‘Ben bu ruhsat ondan başkaları için de geçerli mi? bilmiyorum’ dedi.”
Buhari (916) Müslim (1962/10) Nesei (4408) İbni Mace (3151) Beyhaki (9/277) Ahmed (3/113)
(439) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyurdu.”
Buhari (914) Müslim (1961/7) Nesei (1562) İbni Hibban (5907) Ebu Davud (2800) Ahmed (18507)
(440) İbni Ömer (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurbanlığını musallada keserdi.”
Buhari (939) Ebu Davud (2811) Nesei (1588-4378) İbni Mace (3161)
(13) Bayram Günlerinde Oruç Tutmanın Nehyi
(441) Ebu Ubeyd şöyle dedi:
“Ben Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) ile beraber bayram namazında hazır bulundum. Ömer (Radiyallahu Anh) hutbede:
Bu iki bayram günleri varya Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu günlerde oruç tutmayı nehyetti. Birincisi oruçtan çıktığınız ramazan bayramınızın günü, diğeriyse kestiğiniz kurbanlarınızın etinden yediğiniz gündür.”
Buhari (1853) Müslim (1137/138) Malik (1/178) Ebu Davud (2416) Tirmizi (771) İbni Mace (1722) Beyhaki (4/297)
(442) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ramazan bayramı günü oruç tutmayı... yasakladı.”
Buhari (1854) Müslim (1138/141) Ebu Davud (2417) Tirmizi (772) İbni Mace (1721) Darimi (2/20) Beyhaki (4/430) Begavi (1462 el-Mesâbîh) İbni Ebi Şeybe (2/515) Tayalisi (2242) Ahmed (3/7)
