Çevrimdışı
El Ba’is’u
Ölümden Sonra ve Ölü Kalpleri Dirilten
Ölümden Sonra ve Ölü Kalpleri Dirilten
ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
BAKARA 2/56: Umulur ki şükredersiniz diye sizi ölümünüzden sonra ba’s ettik yani dirilttik.
Sonra sizi ölümden sonra yaratan yani ba’s eden.
ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فٖيهِ لِيُقْضٰى اَجَلٌ مُسَمًّى
EN'ÂM 6/60: Sonra adı konulmuş ecel doluncaya kadar onda sizi ba’s yani dirilten uyandıran O’dur.
هُوَ الَّذٖى بَعَثَ فِى الْاُمِّيّٖنَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِهٖ وَيُزَكّٖيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ
CUMA 62/2: O, ümmiler içinde kendilerinden olan ve onlara ayetlerini okuyan, onları arıtıp temizleyen, onlara kitabı ve hikmeti öğreten bir Râsul gönderendir.
Ba’s burada, Nebileri göndermek anlamındadır. Bununla Ba’s, Allah Teâlâ’nın fiili sıfatları arasında yer alır.
İbnül-Arabi (Şafi ulemasından) der ki:
“Bi’setin (diriltmenin) hakikati, bir şeye hayat vermek ve hareket etmesini sağlamaktır. Ölüleri diriltecek ve onlara hayat verecek olan, onları ilk kez var eden ve yaşamalarını sağlayan yüce Allah’tır. İnsanları dinine davet etmesi için Nebiler gönderen, böylece kullarının kendisine ibadet ve itaat etmesini sağlayan O’dur (c.c.).Bütün bu eylemleri, hareket ettirmeye ve ortaya çıkarmaya dayanmaktadır. Sadece sebepler değişmektedir.
Er Razi, Allah’ın fiilî sıfatlarından olan Ba’is’in birkaç anlama geldiğini söyler ve bunları şöyle özetler:
1) Allah, kıyamet günü bütün insanları diriltecektir. Hac suresi yedinci ayeti bu anlama delildir:
وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِى الْقُبُورِ
HAC 22/7: Şüphe yoktur ki Allah kabirlerde olanları diriltecektir.
2) Allah, insanlara Nebiler gönderendir. Şu ayet bu anlama işaret etmektedir:
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فٖى كُلِّ اُمَّةٍ رَسُولًا اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ
NAHL 16/36: Andolsun biz, her ümmete, “Allah’a kulluk edin ve tâğût’tan kaçının” diye Nebi gönderdik.
3) Allah, güçleri yetmediğinde ve zayıf düştüklerinde kullarına yardım gönderen, onlara destek veren ve günahtan sonra yaptıkları tövbeyi kabul edendir.
Bu Fahri Razi’nin, “Şerhu’l-esmâi’l-hüsnâ” adlı eserinde geçer. Ba’s,kıyamet gününde bizi tekrar yaratan, tekrar dirilten Allah Teâlâ olacaktır, yeniden bir diriltmedir.
يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هٰذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمٰنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ
YÂSÎN 36/52: Eyvahlar bize! Uykuya bırakıldığımız yerden bizi kim diriltip kaldırdı. Bu Rahman olan Allah'ın vadettiğidir. Gönderilen Nebiler doğru söylemişler.
Bu meseleyi Kurtubi, el-Esna’da:
Kul öğrenmek için çaba harcayınca, sanki ruhu ölümden sonra yeniden dirilmektedir. İlmi cahil kimselere öğretince de sanki onların ruhlarını ölümden sonra tekrar diriltmektedir.
Bu konuda Ba’s, Nebilerin gönderilmesinde bu ki, kalplerin dirilmesine ortaktır.
اَوَ مَنْ كَانَ مَيْتًا فَاَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشٖى بِهٖ فِى النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِى الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا
EN'AM 6/122: Ölü iken dirilttiğimiz ve insanlar içinde yürümesi için kendisine bir nur verdiğimiz kimsenin durumu, karanlıklarda kalıp orada, bir çıkış bulamayanın durumu gibi midir?
اِنَّمَا يَسْتَجٖيبُ الَّذٖينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتٰى يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ
EN'AM 6/36: Ancak dileyenler icabet eder. Ölüleri Allah diriltir.
Ba’s, diriltip kaldırma, sadece Allah Subhane ve Teâlâ’ya aittir. Hayat vermek, sadece O’na (c.c.) aittir.
O (c.c.), diriltip kaldırıyorsa; O, hayat veriyorsa; ruhlar âleminde bizi kaale alıp dünyaya gönderiyorsa, hamd yalnız O’na aittir. O (c.c.), bizi imtihan gibi bir şerefle şereflendiriyorsa; O, bizi nimetlerine gark ediyorsa, hamd sadece O’na aittir.
O’nun (c.c.) bizi dünya hayatına göndermekle bize lütufta bulunduğunu bilmek yeterlidir.
Bunu düşündüğümüz zaman dirilmenin ne anlama geldiğini anladığımız da, Rabbi Zulcelâl’e kulluğu şeref kabul ettiğimiz de, Ba’s’ınkendisini de anlarız.
Neden peki, Nebileri göndermekteki Ba’s’tan bahsetti Rabbi Zulcelâl? Kendi emriyle Nebilerin ölen kalpler üzerindeki hidayetini veren Allah Teâlâ’dır ki, bununla ölen kalpleri diriltmekten bahsetti.
Ba’s’ı iyi anladığımız da, Nebilerin bize emrettiği şekilde İslam’ı, Marifetullah’ı, Allah Teâlâ’nın tek Hâlık olduğunu, kıyamet gününde, tekrar dirileceğimiz gündeki halimizi insanlara anlatmanın, bir Nebinin emrinin, aslında Şari Teâlâ’nın emri olduğunu unutmayalım.
Ey Davetçiler! Sizler Nebiye varis olmaya çalışın.
